18 januari 2020 – Amnesty International: Veiligheidstroepen gebruikten luchtkanonnen om vreedzame demonstranten neer te schieten, die bloedingen en pijnlijke verwondingen veroorzaakten. Ze gebruikten ook rubberen kogels, traangas en pepperspray om de demonstranten te verspreiden. Ze werden ook geslagen en geschopt, geslagen met wapenstokken en willekeurig gearresteerd.

In Iran demonstreerden op 11 en 12 januari opnieuw duizenden mensen tegen het regime. De reden voor de protesten was het neerschieten van een Oekraïens passagiersvliegtuig door leden van de Revolutionaire Garde, op 8 januari kort na het opstijgen vanaf de luchthaven van Teheran. Daarbij kwamen alle 176 inzittenden om het leven.

Volgens Amnesty International bleven Iraanse veiligheidstroepen ook tijdens deze protesten illegaal geweld gebruiken tegen vreedzame demonstranten. Tijdens haar onderzoek controleerde de organisatie video-opnamen, foto’s en rapporten van slachtoffers en mensen die ter plaatse waren en het meedogenloze optreden met eigen ogen zagen.

Video: Regeringsgeweld tegen vreedzame protesten in Teheran, gewonde demonstranten

In het persbericht van Amnesty International wordt o.a. gezegd:

Er zijn aanwijzingen dat de veiligheidstroepen op 11 en 12 januari 2020 vreedzame demonstranten beschoten met luchtgeweren die meestal worden gebruikt voor de jacht, waardoor bloedingen en pijnlijke verwondingen ontstaan. De veiligheidstroepen gebruikten ook rubberen kogels, traangas en pepperspray om de demonstranten te verspreiden. Ze werden ook geslagen en geschopt, geslagen met wapenstokken en willekeurig gearresteerd.

“Het is verschrikkelijk dat de veiligheidstroepen van Iran vreedzame waken en protesten door mensen, die gerechtigheid eisen voor de 176 passagiers die zijn omgekomen bij de vliegtuigcrash en die woede uiten over de aanvankelijke verdraaiing van de feiten door de Iraanse autoriteiten, hebben onderdrukt,” zei Philip Luther, expert voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika bij Amnesty International.

“Het gebruik van illegaal geweld in de recente demonstraties maakt deel uit van een langdurige systematische aanpak door de Iraanse veiligheidstroepen.”

Teheran, 11. Januar 2019: Regime-Truppen im Einsatz gegen friedliche Demonstranten

Illegaal gebruik van geweld

Getuigenissen en foto’s waarover Amnesty International beschikt geven aan dat de veiligheidstroepen luchtgeweerkogels hebben afgevuurd, waardoor pijnlijke wonden zijn ontstaan en operaties nodig waren om de kogels te verwijderen, en tonen ook verwondingen veroorzaakt door rubberkogels. Dergelijke kogels zijn volledig ongeschikt voor gebruik in elke politiesituatie.

Amnesty’s Digital Verification Corps (DVC), verantwoordelijk voor het beoordelen van foto- en videobeelden, verifieerde ook tientallen video’s die laten zien hoe veiligheidstroepen traangas op groepen vreedzame demonstranten afvuren. (…)

Amnesty heeft van verschillende demonstranten foto’s van hun wonden ontvangen. Uit angst voor arrestatie zijn velen niet naar een ziekenhuis gegaan om de kogels te laten verwijderen – die zitten nog steeds in hun lichaam en veroorzaken pijn.

Beveiligings- en inlichtingendiensten zijn sterk aanwezig in sommige ziekenhuizen, wat reden is om te vrezen dat ze van plan zijn mensen te arresteren die een medische behandeling krijgen. Volgens informatie die Amnesty International verkregen heeft hebben veiligheidstroepen ook geprobeerd een aantal gewonde demonstranten over te brengen naar militaire ziekenhuizen. Sommige klinieken en ziekenhuizen in Teheran hebben gewonden geweigerd en hun verteld dat als de veiligheids- en inlichtingenfunctionarissen zouden ontdekken dat ze aan de protesten hadden deelgenomen, ze zouden worden gearresteerd. (…)

In verschillende video’s, opgenomen in het metrostation Shademan in Teheran, hoort men mensen vertellen dat de veiligheidstroepen in het metrostation traangas hebben afgevuurd. Traangasflessen mogen alleen in  een groot gebied worden gebruikt en kunnen leiden tot ernstig letsel en zelfs de dood, vooral als ze in een afgesloten ruimte worden gebruikt. Ze mogen alleen worden gebruikt in de context van een gerichte reactie op bepaalde gewelddaden maar nooit om vreedzame demonstranten verspreiden. Ze mogen ook nooit in afgesloten ruimtes worden gebruikt.

In veel gevallen schenden de acties van de veiligheidstroepen het absolute verbod op foltering en andere vormen van mishandeling op grond van het internationale recht.

Willekeurige detenties

In steden waar protesten hebben plaatsgevonden zijn talloze mensen, onder wie ook studenten, gearresteerd. Deze steden omvatten Ahvaz in de provincie Khoezestan, Isfahan in de provincie Isfahan, Zandschan in de provincie Zandschan, Amol en Babol in de provincie Masanderan, Bandar Abbas in de provincie Hormozgan, Kermanshah in de provincie Kermanshah, Sanandadsch in de provincie Koerdistan, Mashhad in de provincie Razavi-Khorasan. Shiraz in de provincie Fars, Tabriz in de provincie Oost-Azerbeidzjan en Teheran.

Volgens Amnesty International weigeren de autoriteiten in ten minste twee steden – Amol en Teheran – families van gedetineerden te vertellen over hun lot en waar ze zijn. Dit valt in het volkenrecht onder de misdaad van gedwongen verdwijning. (…)

“De veiligheidstroepen van Iran hebben opnieuw een onaanvaardbare aanval op de rechten van het Iraanse volk op vrijheid van meningsuiting en vergadering gelanceerd en hebben illegale en brutale maatregelen genomen”, zei Philip Luther.

“De Iraanse autoriteiten moeten dringend een einde maken aan de repressie en ervoor zorgen dat veiligheidstroepen maximale terughoudendheid uitoefenen en het recht van demonstranten op vrijheid van meningsuiting en vergadering respecteren. Gevangenen moeten worden beschermd tegen foltering en andere vormen van mishandeling en alle willekeurig vastgehouden personen moeten worden vrijgelaten.”

Achtergrond

De protesten begonnen op 11 januari nadat de Iraanse autoriteiten hadden toegegeven dat ze per ongeluk het Oekraïense vliegtuig hadden neergeschoten. Hieraan waren drie dagen voorafgegaan waarin de autoriteiten elke verantwoordelijkheid hadden afgewezen en de crash aan een technische storing hadden toegeschreven. De protesten breidden zich snel uit tot eisen tegen de heersende instellingen en eisen voor een verandering in het politieke systeem van het land. Ook eiste men een constitutioneel referendum en het einde van het systeem van de Islamitische Republiek. (…)