25 april 2023 – Amnesty International waarschuwt dat miljoenen schoolmeisjes in Iran risico lopen op vergiftiging: “Er bestaat ernstige bezorgdheid over het recht op onderwijs, gezondheid en leven van miljoenen schoolmeisjes in Iran in het licht van voortdurende, blijkbaar gerichte en goed georganiseerde gasaanvallen op meisjesscholen in het hele land.”
Uit Iran komen dagelijks berichten over toenemende gifaanvallen op schoolmeisjes. In de afgelopen maanden zijn er volgens mensenrechtenactivisten meer dan 300 aanvallen geweest op meer dan 100 meisjesscholen in het hele land. Sinds begin april zijn scholen in Teheran en verschillende provincies getroffen, waaronder Alborz, Ardabil, Oost-Azerbeidzjan, Isfahan, Fars, Kermanshah, Khuzestan, Koerdistan, Mazandaran en West-Azerbeidzjan. De gifaanvallen op meisjes vonden plaats op lagere en middelbare scholen.
Op internet zijn dagelijks video’s van slachtoffers en ooggetuigen te zien, waarop schoolmeisjes te zien zijn die op het schoolterrein hoesten, in paniek naar adem snakken of in ziekenhuizen worden behandeld. Uit officiële cijfers blijkt dat tot nu toe minstens 13.000 schoolmeisjes medisch zijn behandeld voor vergiftiging. Slachtoffers van de aanvallen zeggen dat ze een ongewone gaslucht in de school hadden opgemerkt en last hadden van vergiftigingsverschijnselen zoals misselijkheid, ademhalingsproblemen, hoofdpijn en flauwvallen.
Medio maart hebben verschillende mensenrechtendeskundigen van de Verenigde Naties, waaronder leden van de Werkgroep discriminatie van vrouwen en meisjes en het VN-Comité voor de rechten van het kind, al hun bezorgdheid over de gifaanvallen geuit: “Wij zijn zeer bezorgd over het fysieke en psychologische welzijn van de schoolmeisjes en hun ouders, alsmede over de mogelijkheid voor de meisjes om hun fundamentele recht op onderwijs uit te oefenen. … Wij zijn diep verontrust door het feit dat de staatsautoriteiten maandenlang hebben nagelaten de aanvallen te onderzoeken en deze tot voor kort herhaaldelijk hebben ontkend.” De deskundigen vrezen dat het gaat om georganiseerde aanvallen om de meisjes te straffen voor hun deelname aan de protestbeweging, hun verzet tegen de verplichte sluier en hun eisen inzake gelijke rechten.
verdere informatie
Ook Amnesty International gaat in een Urgente Actie van 18 april 2023 in op de gifaanvallen op schoolmeisjes. Daarin staat onder meer:
“De gifaanvallen lijken een gerichte campagne om schoolmeisjes te straffen voor hun vreedzame deelname aan de landelijke protesten die medio september 2022 uitbraken. De schoolmeisjes hadden onder meer hun verplichte hoofddoek afgedaan en hun haar publiekelijk getoond terwijl ze schooluniformen droegen. Veel mensen in Iran vermoeden dat staatsgezinde actoren of regeringsgezinde burgerwachten, aangemoedigd door de discriminerende en vernederende wetten en het beleid van Iran waarin geweld tegen vrouwen en meisjes is vastgelegd, bij de aanvallen betrokken zijn. Zij komen tot deze veronderstelling vooral in het licht van het feit dat de autoriteiten geen zinvolle actie ondernemen en van hun pogingen om publieke kritiek de mond te snoeren.”
Amnesty International meldt ook dat er naar aanleiding van de gifaanvallen openlijk is geprotesteerd door bezorgde ouders, studenten, leraren en anderen, waarop het regime in Teheran met repressie heeft gereageerd: “In maart werden door lerarenvakbonden georganiseerde protesten in verband met de vergiftigingen en de arbeidsomstandigheden met geweld uiteengedreven door middel van afranselingen, pepperspray en traangas. … Op 15 april vuurden veiligheidstroepen in Shahin Shahr in de provincie Isfahan traangas af op bezorgde ouders, leraren en supporters die zich buiten het schoolgebouw van de stad hadden verzameld om te protesteren tegen de voortdurende vergiftiging van schoolmeisjes in de stad.”
In de Urgente Actie spreekt Amnesty haar bezorgdheid uit en eist zij opheldering:
Iran: Miljoenen schoolmeisjes bedreigd met vergiftiging
“Er bestaat ernstige bezorgdheid over de rechten op onderwijs, gezondheid en leven van miljoenen schoolmeisjes in Iran in het licht van voortdurende, blijkbaar gerichte en goed georganiseerde gasaanvallen op meisjesscholen in het hele land. Sinds november 2022 zijn meer dan 100 scholen aangevallen, sommige meermaals. Na de eerste meldingen uit de provincie Ghom hebben de aanvallen zich verspreid naar andere provincies en zijn ze in frequentie toegenomen. Meerdere scholen worden nu dagelijks aangevallen. Door de aanvallen zijn schoolmeisjes in het ziekenhuis opgenomen met symptomen als hoesten, ademhalingsproblemen, irritatie van neus en keel, hartkloppingen, hoofdpijn, misselijkheid, overgeven en gevoelloze ledematen. Sommige ouders hebben hun dochters van school gehaald uit angst voor hun veiligheid. Sinds de aanvallen bekend zijn geworden, hebben de autoriteiten geprobeerd de ernst en de omvang ervan te verdoezelen. Toch is er geen doeltreffend en onafhankelijk onderzoek ingesteld en zijn er geen zinvolle stappen ondernomen om een einde te maken aan de aanvallen. In maart 2023 kondigden de autoriteiten de arrestatie aan van meer dan 118 personen die zij verdachten van betrokkenheid bij het smokkelen van stinkbommen – volgens hen de belangrijkste oorzaak van de vergiftigingen. Hoewel uit officiële statistieken blijkt dat 13.000 schoolmeisjes medisch zijn behandeld voor vergiftiging, zei de minister van Volksgezondheid op 14 april dat er geen hard bewijs was dat de schoolmeisjes waren vergiftigd en dat meer dan 90 procent van de ziekten te wijten was aan stress en baldadigheid. Ook andere overheidsfunctionarissen deden de symptomen van de schoolmeisjes af als angst, onrust en/of schadelijke psychologische beïnvloeding. De autoriteiten probeerden ook de publieke roep om verantwoording te onderdrukken door geweld, intimidatie en arrestaties te gebruiken tegen verontruste ouders, schoolmeisjes, leraren, journalisten en anderen omdat zij vreedzaam protesteerden of berichtten dat de autoriteiten geen actie ondernamen tegen de vergiftigingen.”
Amnesty International eist dat er onverwijld een onafhankelijk, grondig en gericht onderzoek komt naar de vergiftiging van de schoolmeisjes en dat de verantwoordelijken in een eerlijk proces strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld. Een onafhankelijke internationale delegatie om de aanvallen te onderzoeken moet toegang krijgen tot het land. Amnesty eist ook dat meisjes gelijke en veilige toegang krijgen tot onderwijs en worden beschermd tegen alle vormen van geweld.
