Amnesty International heeft opgeroepen tot een onderzoek naar berichten dat er deze week 14 personen zijn gedood bij schermutselingen in een gevangenis in de buurt van Teheran.

Het incident, waarbij het tot een treffen kwam tussen gevangenen en gevangenisbewakers, vond dinsdagnacht plaats in de overvolle Qezel Hesar gevangenis in Karaj. Volgens de gevangenisdirecteur is er een gerechtelijk onderzoek gestart.

‘Zo’n hoog dodental is zeer zorgwekkend. Gevangenis functionarissen hebben de verantwoordelijkheid om de orde te handhaven en het leven van de gevangenen te beschermen, maar moeten zich terughoudend opstellen ‘, aldus Hassiba Hadj Sahraoui, adjunct-directeur van Amnesty International voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika.
‘Een snel onderzoek naar deze sterfgevallen is van essentieel belang, maar het moet onafhankelijk en transparant zijn, en volgens de internationale normen inzake mensenrechten, zoals die zijn omschreven in de Minimale standaardnormering voor het behandelen van gevangenen en de Beginselen voor de bescherming van alle personen onder enige vorm van detentie of gevangenschap.

‘Helaas laat de Iraanse rechterlijke macht stelselmatig na om dergelijke onderzoeken uit te voeren, dus we moeten weer een beroep doen op de internationale gemeenschap om te bewerkstelligen dat de VN-Mensenrechtenraad een speciale rapporteur aanstelt om de mensenrechtensituatie in Iran te controleren en hiervan verslag uit te brengen ‘.
Gevangenisautoriteiten zeiden dat de rellen waren veroorzaakt door gevangenen in de dodencel en drugsgedetineerden, die brand stichtten en andere gewelddadigheden gebruikten bij een poging om te ontsnappen, en waarbij ook gevangenisbewakers werden aangevallen.

Mensenrechtenactivisten vertelden Amnesty International echter dat de gevangenen protesteerden tegen de slechte omstandigheden en de pogingen om een aantal gevangenen voor executie over te plaatsen.

Een van de activisten, die in het buitenland woont, zei dat hij tot woensdagmorgen, toen de telefoonlijnen werden afgesneden, contact had gehad met een gevangene van afdeling 2. “De gevangenen hadden afdeling 2 en 3 van de gevangenis overgenomen”, zei de activist tegen Amnesty International.

‘Ik kreeg te horen dat er gewapende bewakers waren gestationeerd op het dak van de gevangenis en buiten de deuren van de afdeling en dat de gevangenen bedden in brand staken om de bewakers te beletten binnen te komen. De gevangene vertelde me dat de bewakers op iedereen schoten’.

Er zijn meldingen dat ten minste zes mensen zijn overleden aan schotwonden en dat er waarschijnlijk meer dan 100 gewonden waren, waarvan sommige stierven in – of op weg naar – medische centra.

Volgens de Iraanse staatstelevisie waren er woensdag 14 doden, waaronder minstens negen gevangenen, en 33 gewonden. Onder de doden zouden ook gevangenisbewakers zijn.

‘We weten dat de Iraanse autoriteiten op het ogenblik een aanval van moordlust hebben, nadat er sinds begin dit jaar al meer dan 100 personen geëxecuteerd zijn – voornamelijk vermeende drugsdelinquenten. Dit is nog een reden te meer waarom er onmiddellijk een moratorium moet komen op alle terechtstellingen,’ aldus Hassiba Hadj Sahraoui. (Amnesty International – 17 maart 2011)