The Guardian, Helena Smith, Athene – Woensdag 2 september 2015
Schokkende beelden van verdronken Syrisch jongetje tonen benarde situatie van de vluchtelingen.
Het jongetje, dat gevonden werd op een strand bij de Turkse badplaats Bodrum, was één van de minstens 12 Syriërs die verdronken bij een poging Griekenland te bereiken.
De volledige verschrikking van de menselijke tragedie die zich ontvouwt op de kusten van Europa werd woensdag aanschouwelijk gemaakt door de foto’s van het levenloze lichaam van een jongetje – één van de minstens 12 Syriërs die verdronken bij een poging Griekenland te bereiken – die de buitengewone risico’s aantonen die vluchtelingen nemen om het westen te bereiken.
Op de ene foto, die woensdagochtend genomen is, staat een donkerharige peuter in een felrood T-shirtje en korte broek, aangespoeld op een strand, met zijn gezichtje naar beneden in de branding, niet ver van de modieuze Turkse badplaats Bodrum.
Een tweede foto toont een geschokt kijkende politieagent die het kleine lichaampje wegdraagt. Binnen een paar uur was de foto viraal gegaan en werd top trending picture op Twitter onder de hashtag #KiyiyaVuranInsanlik (menselijkheid aangespoeld).
De Turkse media wisten te vermelden dat het de driejarige Aylan Kurdi betrof en dat zijn vijfjarige broertje op soortgelijke wijze de dood gevonden had. Beiden waren naar verluidt afkomstig uit de noord-Syrische stad Kobani, eerder dit jaar het strijdtoneel van hevige gevechten tussen de opstandelingen van islamitische staat en Koerdische milities.
Vindplaats van het lichaam van Aylan Kurdi
Justin Forsyth, directeur van Save the Children, zei: “Dit tragische beeld van een jongetje dat op de vlucht uit Syrië om het leven kwam is schokkend en waarschuwt voor de risico’s van kinderen en gezinnen op zoek naar een beter leven. Door de ellende van dit kind moet de EU zich eensgezind gedwongen voelen een plan te bedenken om de vluchtelingencrisis aan te pakken.”
Volgens de Griekse autoriteiten, die nu het hoofd moeten bieden aan wat is uitgegroeid tot de grootste migratiecrisis sinds mensenheugenis, hoorde het jongetje bij een groep vluchtelingen die aan Islamitische Staat in Syrië wilde ontsnappen.
Turkse functionarissen bevestigden de berichten volgens welke 12 mensen zijn overleden doordat twee boten met in totaal 23 mensen kapseisden nadat ze vanaf Akyarlar op het schiereiland Bodrum waren vertrokken. Onder de doden waren vijf kinderen en een vrouw. Zeven anderen werden gered en twee bereikten de kust in reddingsvesten, maar er is geen hoop meer op redding van twee vermisten.
Een Turkse politieagent naast het lichaam van het jongetje. Foto: Reuters
De slachtoffers hoorden tot de duizenden mensen, voornamelijk Syriërs, die vluchten voor de oorlog en de wrede bezetting door islamitische fundamentalisten in hun vaderland.
Kos, tegenover de Egeïsche kust van Turkije, is uitgegroeid tot een magneet voor mensen die vastbesloten zijn om Europa te bereiken. Naar schatting 2.500 vluchtelingen, waarschijnlijk ook uit Syrië, landden woensdag op Lesbos in wat lokale ambtenaren beschreven als meer dan 60 rubberboten en andere “niet zeewaardige” bootjes.
Zo’n 15.000 vluchtelingen wachten in Lesbos op een overtocht met een cruiseschip naar de Atheense haven Piraeus om hun reis noordwaarts naar Macedonië en via Servië naar Hongarije en Duitsland voort te zetten.
“De situatie op de eilanden is dramatisch gezien de instroom van enorme aantallen, gebrek aan onderdak en steeds slechtere hygiënische omstandigheden,” vertelde Kerry Kehayioy, woordvoerster van de UNHCR in Athene, aan de Guardian. “Het ontbreken van personeel om registraties uit te voeren veroorzaakt enorme knelpunten op Lesbos en Kos, die nog meer worden toegespitst door ondermaatse omstandigheden, die op zich weer verslechteren door de zeer beperkte faciliteiten.”
Plaatselijke organisaties en vrijwilligers, die de klok rond werken om de ontoereikende staatsdiensten, die nu het breekpunt hebben bereikt te ondersteunen , beschrijven de situatie als “volkomen overstelpend.”
De doden van woensdag maken deel uit van het treurige aantal van ongeveer 2500 mensen, die deze zomer bij een poging om de Middellandse Zee over te steken naar Europa zijn omgekomen, volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
De interim-regering, die in Athene aan de macht is tot de verkiezingen die op 20 september worden gehouden, kondigde in een spoedvergadering onder minister-president Vassiliki Thanou noodmaatregelen aan om de vluchtelingenstroom te vergemakkelijken.
De minister van migratie, Yiannis Mouzalas, zei dat de maatregelen erop gericht zijn om de situatie, zowel voor de vluchtelingen als voor de bewoners van eilanden zoals Kos en Lesbos, te verbeteren.
De situatie op de eilanden wordt steeds chaotischer, lokale ambtenaren zijn bang voor de uitbraak van ziektes door de toenemende vervuiling.
“Het probleem is erg groot”, aldus Mouzalas, een arts die ook lid is van de hulporganisatie Doctors of the World. “Als de Europese Unie niet snel ingrijpt om de mensen op te vangen … als het probleem niet op VN-niveau wordt geïnternationaliseerd, zullen we om de zoveel tijd bespreken hoe de crisis te voorkomen,” zei hij tegen verslaggevers, benadrukkend dat de duizenden die hun leven riskeren om aan het conflict te ontkomen vluchtelingen waren. “Het is geen migratievraagstuk, vergeet dat – het is een vluchtelingenprobleem,” zei hij.
De UNHCR heeft berekend dat alleen al dit jaar zo’n 205.000 vluchtelingen richting Europa Griekenland binnen zijn gekomen, meestal via de afgelegen Egeïsche eilanden. De overgrote meerderheid (69%) zijn Syriërs, Afghanen (18%), Irakezen en Somaliërs die de conflicten in hun land ontvluchten.
Intussen blijven in de Hongaarse hoofdstad, waar de autoriteiten hun standpunt hebben herzien en de doorreis van migranten naar Duitsland en andere westerse EU-landen hebben stopgezet, honderden mensen protesteren bij het Keleti-station. De spanningen liepen gedurende de dag op toen het aantal hoofdzakelijk jonge mannen groeide tot meer dan 2.000.
Terwijl de politie de toegang tot het belangrijkste internationale treinstation van Boedapest blokkeerde, scandeerde de menigte: “Geen politie! Geen politie! “En” Duitsland! Duitsland! ”
De gemoederen raakten ook verhit bij de Hongaarse grens met Servië toen rechtse nationalistische demonstranten naar de plek opmarcheerden waar migranten de spoorrails gebruiken om lopend het land binnen te gaan. De politie vormde een beschermende cirkel rond de bange migranten toen de demonstranten hen beledigen toeriepen.
“We moeten de openbare orde aan de grenzen van de Europese Unie herstellen, met inbegrip van de grens met Servië”, zei de Hongaarse regeringswoordvoerder Zoltan Kovacs. “Zonder herstel van de openbare orde zal het onmogelijk zijn om de toestroom van migranten te verwerken.”
Hij zei dat de premier van Hongarije, Viktor Orban, een “heldere en duidelijke boodschap” mee zou nemen naar de bijeenkomst met de EU-leiders over de migratiecrisis donderdag in Brussel.