5 maart 2018-Het lot van de Zweeds-Iraanse arts Ahmadreza Djalali is niet uniek: ongeveer 30 mensen met dubbele nationaliteit zouden volgens een bericht van persagentschap Reuters in de laatste twee jaar in Iran zijn gearresteerd. Daaronder zijn Nederlandse, Britse en VS-burgers.

De Zweeds-Iraanse arts Ahmadreza Djalali, die in Iran ter dood werd veroordeeld, verkreeg in februari de Zweedse nationaliteit. Zijn vrouw Vida Mehrannia hoopt, dat de Zweedse regering nu meer mogelijkheden heeft om haar man te helpen. Het bevindt zich acuut in gevaar om te worden terechtgesteld.

De internationaal bekende wetenschapper, die al jaren in Zweden woont, wordt sinds eind april 2016 onrechtmatig vastgehouden in de Evin Gevangenis in Teheran. Het departement van Justitie van het regime in Teheran beweert, zonder daarvoor bewijs te leveren, dat Ahmadreza Djalali voor Israël zou hebben gespioneerd. De veroordeelde wijst deze verdenking af en kwalificeert de opgelegde doodstraf als vergeldingsmaatregel, omdat hij heeft geweigerd voor het Iraanse regime te spioneren.

In een bericht uit Duitse bron over de kwestie Ahmadreza Djalali en de internationale bemoeienissen om de terechtstelling te voorkomen, staat o.a.:

In april 2016 was Dr. Djalali vertrokken naar een Seminar in Teheran en Schiras. Hij is rampengeneeskundige, ondersteunt ziekenhuizen bij de behandeling van slachtoffers van natuurrampen, zoals aardebevingen, of van gewapende conflicten onder omstandigheden van extreme armoede.

Zijn opleiding ontving de arts aan het Karolinska Instituut in Zweden, zijn specialisme aan de Universiteit van Piemont (CRIMEDIM) in Italië, tenslotte werkte hij op de onderzoeksafdeling van de Vrije Universiteit Brussel (VUB).

De internationale carrière van dr. Djalalis werd echter afgebroken, toen de Iraanse autoriteiten hem vervolgens arresteerden, hem ruim een jaar later wegens “spionage voor Israël” voor de rechter sleepten en hem tenslotte in oktober vorig jaar wegens “samenwerking met een vijandige staat” ter dood veroordeelden.

“Ik had het niet voor mogelijk gehouden, dat ze hem ter dood konden veroordelen, zonder enig bewijs voor te leggen”, zei zijn vrouw Vida in Stockholm. “Ik stond onder extreme emotionele druk en verkeerde in een soort shocktoestand.”

De geldt temeer, omdat ze haar kinderen in de leeftijd van zes en vijftien jaar op enigerlei wijze moest uitleggen, waarom hun vader niet naar huis kwam. De kleine zoon heeft ze tot op heden niet verteld, dat hij hem misschien nooit terug zal zien. “Ik kon er niet met hem over spreken, ik kan hem niet uitleggen dat ze zijn vader willen ombrengen”, zegt Vida. Zonder de steun van haar familie in Iran en van vrienden in Zweden kon ze de druk zelf nauwelijks verdragen.


Amnesty International Zweden protesteert tegen de arrestatie van Djalali.

Sinds zijn aanhouding zet Amnesty International zich in voor de gearresteerde arts. Al in november, na de veroordeling, schreven 75 winnaars van de Nobelprijs aan de Iraanse VN-vertegenwoordiger met het verzoek hem vrij te laten. Half januari organiseerden de Zweedse Wetenschapsacademie, Amnesty en zijn voormalige werkgever, het Karolinska Instituut, een gezamenlijke demonstratie voor Djalali.

Zijn voormalige begeleidster en leidinggevende, Lisa Kurland, zegt dat hij een fantastisch mens is en een indrukwekkende wetenschapper. “Djalali wist hoe erg rampen de bevolking kunnen treffen, omdat hij de aardbevingen in Iran en de gevolgen ervan zelf had meegemaakt. Als rampengeneeskundige wilde hij daadwerkelijk in zulke noodsituaties de medische verzorging van de Iraanse bevolking verbeteren.”

Ook de VUB in Brussel zond een oproep aan de Iraanse regering. “Deze wetenschapper werd in een niet openbaar proces veroordeeld en voor hem dreigt nu de doodstraf”, verklaarde de Rector Magnificus van de universiteit, Caroline Pauwels, tegenover de Belgische media. “Hij heeft aan belangrijke onderzoeken gewerkt”, zei een hooggeplaatste collega.

Zijn internationale collega’s hadden pas maanden later van zijn arrestatie gehoord. Zijn vrouw Vida had de publiciteit eerst gemeden, omdat zij hoopte dat Ahmadreza zou worden vrijgelaten. De meeste regeringen adviseren in gevallen als dit zwijgzaamheid.

Inmiddels werkt ze openlijk voor de zaak van haar man, zoekt contact met zijn vroegere collega’s en met de media. Zij is overtuigd, dat internationale aandacht hem nog kan helpen. En dat haar man weer naar huis komt, terug bij zijn gezin en zijn leven in Zweden.

En het lot van de Zweeds-Iraanse arts Ahmadreza Djalali is niet uniek: ongeveer 30 mensen met dubbele nationaliteit zouden volgens een bericht van het persagentschap Reuters in de afgelopen twee jaar in Iran zijn gearresteerd. Onder hen Nederlandse, Britse en Amerikaanse burgers. Volgens onbevestigde berichten pleegde de Canadees-Iraanse milieuonderzoeker Professor Kavous Seyed-Emami, begin februari zelfmoord in de Evin Gevangenis in Teheran. De Canadese regering eist opheldering over de omstandigheden rond zijn dood.