Volgens Iraanse officiële berichten zijn er in de Islamitische Republiek tot nu toe, 9 maart 2020, 15 mensen overleden door toedoen van het coronavirus en in totaal 95 personen besmet. Het heeft er dus alle schijn van dat Iran, naar het voorbeeld van China, informatie over de epidemie achterhoudt. Reporters Without Borders (RSF) veroordeelt de beperkende maatregelen tegen mediakanalen en journalisten die onafhankelijke informatie publiceren.
De aanwezigheid van het coronavirus, ofwel Covid-19, in Iran raakte plotseling bekend toen regeringsgezinde media op 20 februari meedeelden dat in de heilige stad Qom twee besmette Iraniërs waren gestorven aan het virus. Sindsdien doen de autoriteiten het voorkomen alsof ze de situatie onder controle hebben, maar ze hebben geweigerd exacte cijfers te publiceren over het aantal sterfgevallen en infecties en hebben journalisten gedwarsboomd die erover wilden berichten.
Freelance journalist Mohammad Mosaed werd op 23 februari door functionarissen van de inlichtingendienst van de Revolutionaire Garde ontboden en ondervraagd in verband met de informatie die hij op sociale media had geplaatst over de epidemie. Hij werd na verhoor vrijgelaten, maar zijn telefoon en computer werden in beslag genomen en zijn Twitter- en Telegram-account gesloten. Ahmad Amir Abadi Frahani, de parlementaire vertegenwoordiger van Qom, vestigde in een persverklaring een dag later de aandacht op een voorbeeld van de desinformatie van de overheid. ‘De epidemie begon drie weken geleden, maar het ministerie van Volksgezondheid stelde berichtgeving daarover uit,’ zei hij. ‘In twee weken zijn in Qom 50 mensen overleden aan het virus.’ De bron van de uitbraak zou te herleiden zijn naar een Koranschool in de stad waar moslimstudenten uit China een opleiding volgen.
Directeur-generaal van het ministerie van Volksgezondheid Iraj Harirchi sprak de bewering van Frahani direct tegen en zei dat die deel uitmaakte van een ‘propagandaoorlog’, waarmee hij de term gebruikte die twee dagen eerder was gebezigd door de Hoogste Leider Ali Kamenei. De volgende dag kregen Frahani en Harirchi beiden te horen dat ze waren besmet met het virus.
Journalisten hebben op sociale media geprotesteerd tegen de censuur, leugens en incompetentie van de overheidsinstanties. Verder hebben internetgebruikers gemeld dat de door het Johns Hopkins Centre for Systems Science and Engineering samengestelde onlinekaart, waarop in bijna real time het aantal coronavirusbesmettingen in de wereld wordt bijgehouden, in diverse Iraanse steden niet geraadpleegd kan worden.
In reactie op de onlineprotesten maakte Vahid Majid, hoofd van de FTA-cyberpolitie, bekend dat in diverse provincies 30 mensen zijn gearresteerd en aangeklaagd wegens ‘verbreiding van vals nieuws online over de verspreiding van het virus’. ‘In het afgelopen jaar heeft de Islamitische Republiek geweigerd informatie te verschaffen over crises en rampen, over overstromingen, massale protesten en het neerhalen van het Oekraïense passagiersvliegtuig,’ zei Reza Moini, hoofd van de Iraanse bureau van RSF. ‘Respect voor het recht van het volk op volledige, onafhankelijke, uiteenlopende en gedegen verslaggeving, zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, is de beste manier om de bevolking te beschermen en geruchten teniet te doen. Informatie achterhouden kan dodelijke gevolgen hebben.
Iran bezet op de World Press Freedom Index van RSF in 2019, waarop 180 landen staan gerangschikt, plaats 179. (Reporters Without Borders – 26 februari 20200)
