29 oktober 2024 – Jamshid Sharmahd, een Duits-Iraanse dubbel burger die in Iran gevangen zat, is op maandag 28 oktober geëxecuteerd.

Sharmahd werd naar verluidt ontvoerd door Iraanse inlichtingenagenten terwijl hij zich in de Verenigde Arabische Emiraten bevond en vervolgens overgebracht naar Iran. Gedurende zijn detentie werd Sharmahd basisrechten ontzegd, waaronder de toegang tot een advocaat van zijn keuze, evenals regelmatig contact met familieleden via bezoek of telefoongesprekken.

Duitsland heeft de detentie van Sharmahd eerder veroordeeld en zorgen geuit over vermeende schendingen van de rechtsgang en het recht op een eerlijk proces. De diplomatieke spanningen liepen verder op toen Duitse autoriteiten Iraanse centra in Duitsland, die zij beschuldigden van staatsgerelateerde activiteiten, steviger onder de loep namen.

De familie van Sharmahd probeerde hun privé-advocaat hem in de rechtszaal te laten vertegenwoordigen, maar de Iraanse rechterlijke autoriteiten weigerden deze advocaat deelname toe te staan.

Volgens de familie van Sharmahd onderging hij langdurige martelingen tijdens zijn detentie, waaronder omstandigheden die hem het vermogen ontnamen om onderscheid te maken tussen dag en nacht.

Baanbrekend succes voor de mensenrechten: Duitse regering sluit alle Iraanse consulaten
1 november 2024 – Mensenrechtenorganisaties en Iraanse ballingen verwelkomen de sluiting van alle consulaten van het Iraanse regime in Duitsland als een effectieve maatregel tegen mensenrechtenschendingen en het staatsterrorisme van de islamistische dictatuur in Iran.

Als reactie op de executie van de Duits-Iraanse staatsburger Jamshid Sharmahd heeft de Duitse regering besloten alle drie de Iraanse consulaten in Duitsland te sluiten. Het gaat om de vertegenwoordigingen van het regime in Teheran in Frankfurt am Main, Hamburg en München. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock, kondigde verder aan dat zij in Brussel sterker zal aandringen op de plaatsing van de Revolutionaire Garde van het regime in Teheran op de EU-terrorismelijst. De Revolutionaire Garde is het belangrijkste instrument van het Iraanse regime voor binnenlandse onderdrukking en het verspreiden van terrorisme in het buitenland.

De Iraanse consulaten waren tot nu toe belangrijke centra van waaruit het regime in Teheran zijn mensonterende islamistische ideologie verspreidde, tegenstanders van het regime bespioneerde en terroriseerde, en ernstige mensenrechtenschendingen in Iran verdoezelde. De sluiting van de consulaten is een opmerkelijk succes voor alle Iraanse ballingen, mensenrechtenactivisten, vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld en politici die zich hier al jaren voor inzetten.

De gemeenschappen van Iraanse ballingen in Duitsland verwelkomen de sluiting van de consulaten als een effectieve maatregel tegen de mensenrechtenschendingen en het staatsterrorisme van de dictatuur in Teheran. Ze eisen tevens dat ook de ambassade en andere vertegenwoordigingen van het Iraanse regime in Duitsland gesloten worden.

Amnesty International Duitsland heeft de Duitse regering opgeroepen strafrechtelijke onderzoeken in te stellen en arrestatiebevelen uit te vaardigen tegen alle functionarissen van het Iraanse regime “die betrokken waren bij de misdaden tegen Jamshid Sharmahd. Zij moeten ter verantwoording worden geroepen!”

In een persverklaring van het ministerie van Buitenlandse Zaken op 31 oktober 2024 over de gevolgen van de moord op Jamshid Sharmahd, verklaarde minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock vandaag (31.10.) in New York:
“Ik wil opnieuw mijn diepste medeleven betuigen aan de familie Sharmahd, en in het bijzonder aan zijn dochter, die onvermoeibaar voor haar vader heeft gevochten.

De heer Sharmahd werd ontvoerd, naar Iran gebracht, jarenlang zonder eerlijk proces vastgehouden, ter dood veroordeeld en nu geëxecuteerd. Zijn moord door het Iraanse regime onderstreept dat dit regime, ook met de recente wisseling aan de top, onverminderd brute handelingen uitvoert. Onvermoeibaar heeft onze ambassade in Teheran, hebben wij in Berlijn en ik persoonlijk, ons voor de heer Sharmahd ingezet.

Voor zijn familie gaat het er nu om, afscheid te kunnen nemen van hun vader en echtgenoot.

De moord op de heer Sharmahd toont opnieuw de verschrikkelijke slechtheid van het regime in Iran. Het kent vooral de taal van chantage, dreiging en geweld. Ook de recente uitlatingen van de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, waarin hij de koelbloedige moord op Jamshid Sharmahd in verband brengt met de Duitse steun aan Israël, spreken voor zich. We hebben Teheran steeds ondubbelzinnig duidelijk gemaakt dat de executie van een Duitse staatsburger ernstige gevolgen zal hebben.

Daarom heb ik besloten de drie Iraanse consulaten in Frankfurt am Main, München en Hamburg te sluiten.
Het Iraanse regime was zich meer dan bewust van het belang van de Duitse gevangenen voor de Duitse regering. Ze waren een centraal onderdeel van mijn gesprek met de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Araghchi een maand geleden in New York. Dat deze moord nu plaatsvond in het licht van de recente ontwikkelingen in het Midden-Oosten toont aan dat een dictatoriaal regime zoals dat van de mullahs niet volgens de normale diplomatieke logica handelt. Niet zonder reden bevinden onze diplomatieke betrekkingen zich al langer op een dieptepunt. Zoals geen enkele andere regering voor ons, hebben wij het onmenselijke optreden van het Iraanse regime in de afgelopen jaren glashelder benoemd: zijn destabiliserende en schadelijke rol in de regio, de levering van raketten aan Rusland, de steun aan regionale terreurgroepen zoals Hezbollah, Hamas en de Houthi’s, de directe aanvallen op Israël met drones en raketten, het ondoorzichtige nucleaire programma en niet in de laatste plaats de ernstige onderdrukking van zijn eigen bevolking, zoals tijdens de ‘Vrouwen, Leven, Vrijheid’-protesten. (…)”

Duitsland veroordeelt de executie van de Duits-Iraniër Jamshid Sharmahd ten zeerste
29 oktober 2024 – Minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock: “De moord op Jamshid Sharmahd toont opnieuw aan welk een verachtelijk regime er in Teheran heerst: een regime dat de dood gebruikt tegen zijn jeugd, zijn eigen bevolking en buitenlandse staatsburgers. Dit onderstreept dat niemand, ook onder de nieuwe regering, veilig is.”

Op 28 oktober werd de 69-jarige Duits-Iraanse staatsburger Jamshid Sharmahd, ondanks internationale kritiek op het doodvonnis, in Iran geëxecuteerd. De Duitse regering veroordeelde deze executie scherp. Bondskanselier Olaf Scholz sprak op het sociale medium X van een “schandaal.”
“Jamshid Sharmahd kreeg niet eens de kans zich te verdedigen tegen de aantijgingen die tegen hem waren ingebracht,” schreef Scholz. “De Duitse regering heeft zich altijd intensief voor meneer Sharmahd ingezet. Mijn diepste medeleven gaat uit naar zijn familie.”

Minister Baerbock spreekt van moord
Minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock noemde de executie “moord”. In een persbericht van het ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde ze:
“Minister van Buitenlandse Zaken Baerbock verklaarde naar aanleiding van de executie van Jamshid Sharmahd in Iran vandaag (28-10-2024): Ik veroordeel de moord op Jamshid Sharmahd door het Iraanse regime ten strengste. Jamshid Sharmahd werd uit Dubai naar Iran ontvoerd, jarenlang zonder eerlijk proces vastgehouden en nu gedood.
Voor zijn familie is vandaag het ergste gebeurd. Mijn diepste medeleven gaat uit naar zijn familie, met wie wij altijd nauw contact hadden en nog steeds hebben, voor dit verschrikkelijke verlies.

Onze ambassade in Teheran heeft zich onvermoeibaar ingezet voor Jamshid Sharmahd. Ook hier in Berlijn hebben we dagelijks aan deze zaak gewerkt. We hebben herhaaldelijk een hooggeplaatste delegatie van het ministerie van Buitenlandse Zaken naar Teheran gestuurd. Daarbij hebben we Teheran steeds ondubbelzinnig duidelijk gemaakt dat de executie van een Duitse staatsburger ernstige gevolgen zal hebben.
De moord op Jamshid Sharmahd toont opnieuw aan welk een verachtelijk regime er in Teheran heerst: een regime dat de dood gebruikt tegen zijn jeugd, zijn eigen bevolking en buitenlandse staatsburgers. Dit onderstreept dat niemand, ook onder de nieuwe regering, veilig is.”

De EU overweegt maatregelen als reactie op de executie
Ook EU-buitenlandchef Josep Borrell veroordeelde de executie van Sharmahd. “De EU verwerpt de doodstraf ten allen tijde en onder alle omstandigheden”, schreef Borrell op X. “Wij delen het verdriet van de familie en de nabestaanden en betuigen onze solidariteit met de Duitse regering, waarmee wij in contact staan,” voegde hij eraan toe. De EU overweegt “maatregelen” als reactie op de executie, zonder nadere details te geven.

Ontvoering door de Iraanse inlichtingendienst en jarenlange eenzame opsluiting
Tegenstander van het regime, Jamshid Sharmahd, werd in februari 2023 op basis van ongefundeerde beschuldigingen ter dood veroordeeld. Hij was in de zomer van 2020 tijdens een reis vanuit Dubai naar Iran ontvoerd. Verscheidene rapporten spreken van een ontvoering door de Iraanse inlichtingendienst. Sindsdien werd hij in eenzame opsluiting in Iran vastgehouden.

De rechtszaak tegen Sharmahd werd door mensenrechtenactivisten als uitermate oneerlijk bestempeld. Hij mocht geen eigen advocaat kiezen, en zijn verblijfplaats bleef tot het laatst onbekend. Het proces werd geleid door Abolghassem Salawati, ook wel bekend als de “rechter des doods”, die door de VS en de Europese Unie met sancties is getroffen.
Amnesty Duitsland riep de Duitse regering op strafrechtelijke onderzoeken in te stellen en arrestatiebevelen uit te vaardigen tegen alle functionarissen van het Iraanse regime die betrokken waren bij de misdaden tegen Jamshid Sharmahd. “Zij moeten ter verantwoording worden geroepen!”