3 april 2025 – De internationale campagne voor mensenrechten in Iran heeft een belangrijk resultaat opgeleverd: De VN-Raad voor de Mensenrechten heeft de onderzoekscommissie en de VN-Speciale Rapporteur over de toestand van de mensenrechten in Iran opgedragen hun werk voort te zetten. Daarmee wordt het mogelijk verder onderzoek te doen, om gerechtelijk bewijs van misdaden tegen het volkerenrecht van het regime in Teheran te verzamelen en internationale strafrechtelijke vervolging van verantwoordelijken voor te bereiden.
Op 3 april heeft de VN-Raad voor de Mensenrechten in Geneve d.m.v. een resolutie het mandaat van de internationale onderzoekscommissie (Fact Finding Missie) en van de VN-Speciale Rapporteur over de toestand van de mensenrechten in Iran met nog een jaar verlengt. Dit besluit is een duidelijk signaal aan het regime in Teheran dat de wereldgemeenschap eist, dat er een eind komt aan de mensenrechtenschendingen in Iran en dat er een internationale strafrechtelijke vervolgingsprocedure wordt voorbereid van functionarissen van het regime, die verantwoordelijk zijn voor de schendingen van het volkerenrecht. Hiermee neemt de internationale druk op de machthebbers in Teheran tav mensenrechtkwesties toe.
De Fact Finding Missie heeft vastgesteld dat het Iraanse regime verantwoordelijk is voor ernstige mensenrechtenschendingen met inbegrip van misdaden tegen de menselijkheid. Hiertoe werden talrijke getuigen gehoord, documenten geraadpleegd en gerechtelijk bewijs verzamelt. Duitsland heeft daartoe nauw met de missie samengewerkt. Het voorliggende rapport van de Fact Finding Missie laat zien, dat willekeurige arrestaties, foltering en seksueel geweld tegen andersdenkenden in Iran voortaan aan de orde van de dag zijn. De doodstraf wordt naar willekeur toegepast en ook als politiek repressiemiddel ingezet. Het aantal terechtstellingen is hoger dan ooit. Vrouwen en kinderen, maar ook etnische en religieuze minderheden en andere groeperingen aan de rand van de samenleving, worden systematisch gediscrimineerd.
Juist daarom deed de Fact Finding Missie de aanbeveling voor een Follow-Up mechanisme, om het structureel en systematisch plegen van mensenrechtenschendingen in brede zin te onderzoeken. Dit voorstel werd door een meerderheid van de lidstaten gesteund, waaronder Duitsland. Het is duidelijk dat wij, twee en een half jaar, na de gewelddadige dood van Jina Mahsa Amini en de erop volgende „Vrouw, Leven, Vrijheid“- beweging in Iran de bedenkelijke mensenrechtentoestand niet kunnen accepteren.
Achtergrond:
De VN-Raad voor de Mensenrechten heeft op 24-11-2022 besloten een commissie (Fact Finding Missie) in te stellen om het gebruik van geweld tegen demonstranten in Iran te onderzoeken. De commissie heeft als opdracht, gerechtelijk bewijs voor mensenrechtenschendingen en overtredingen van het volkerenrecht door het regime in Iran te verzamelen – ter voorbereiding van internationale strafrechtelijke vervolging van de verantwoordelijken. Duitsland heeft zich beschikbaar gesteld als penvoerder bij de uitvoering van dit besluit.
De onderzoekscommissie wordt door drie hoog aangeschreven vrouwelijke juristen geleid. Sara Hossain uit Bangladesch, Shaheen Sardar Ali uit Pakistan en Viviana Krsticevic uit Argentinië zijn gekwalificeerde deskundigen op het gebied van mensenrechten, volkerenrecht en adequaat optreden voor internationale gerechtshoven.
