14 december 2014-Tegen de fundamentalistische dictatuur: de studenten eisten vrijheid en burgerrechten, een eind aan de censuur en het toezicht op de universiteiten en de vrijlating van gedetineerde studenten en andere politieke gevangenen.

Naar aanleiding van de “Nationale Studenten Dag”, die in Iran elk jaar op 7 december gehouden wordt, hebben in tal van Iraanse universiteitssteden studenten protestdemonstraties gehouden uit verzet tegen de fundamentalistische dictatuur in Iran. Hoewel de deelnemers represailles en vervolging kunnen verwachten hielden ze die demonstraties toch.

Iran: repressie op de universiteiten

In video’s op internet zijn in verschillende universiteiten demonstraties te zien. De studenten hielden foto’s van gedetineerde medestudenten omhoog en eisten met leuzen en spandoeken vrijheid en burgerrechten, een eind aan de censuur en het toezicht op de universiteiten en de vrijlating van gedetineerde studenten en andere politieke gevangenen.

Het regime in Teheran heeft de afgelopen drie decennia een meedogenloze repressiecampagne gehouden tegen studenten en academici, die regelmatig worden lastiggevallen, gevangen gezet of uitgesloten van onderwijs en educatie wegens vreedzame activiteiten, hun standpunt of overtuiging.

In het rapport ” Silenced, Expelled, Imprisoned: Repression of Students and Academics in Iran” heeft Amnesty International in juni 2014 het onderdrukken van studentenactivisten, dissidenten, vrouwen en religieuze minderheden in het Iraanse Hoger Onderwijs gedocumenteerd.

Amnesty International:

“De universiteiten worden in Iran al lange tijd beschouwd als een startpunt voor afwijkende meningen. De autoriteiten voeren een zero-tolerance beleid tegen andersdenkenden. Studenten en professoren die hun mening op vreedzame wijze uiten of politici van de oppositie ondersteunen worden onmiddellijk van de studie uitgesloten of ontslagen, gevangen gezet en gemarteld,” aldus Hassiba Hadj Sahraoui, adjunct-directrice van de afdeling voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika bij Amnesty International.

De Iraanse autoriteiten houden de academische instituten in een ijzeren greep. De Staatsveiligheidsdienst en de Geheime Dienst kunnen tuchtprocedures in de universiteiten uitvoeren. De niet aflatende inspanningen van de staat, de wurggreep op de academische vrijheden, het van de universiteit verbannen van vreedzame studentenactivisten en het terzijde dringen van vrouwen en religieuze minderheden, hebben het leven uit de academische instituten van Iran gezogen. Er is nauwelijks nog ruimte voor de vrijheid van meningsuiting of voor intellectuele vrijheid.

‘Islamisering’ van leerplannen en quota voor vrouwelijke studenten

In het rapport van Amnesty International wordt het toenemende gebruik van repressieve tactieken, vooral sinds de verkiezing van Ahmadinejad als president in 2005, gedocumenteerd. Daarbij hoort ook de “islamisering” van de academische leerplannen, om die van “westerse” en seculiere invloeden te ontdoen. Er worden maatregelen genomen om het aantal vrouwelijke studenten op de universiteiten te verminderen. Op het gebied van vrouwenstudies worden onderwerpen zoals internationaal vrouwenrecht  uit de leerplannen geschrapt om de ‘islamitische waarden “te benadrukken.

Met het presidentschap van Ahmadinejad kwam er een abrupt einde aan de constante toename van vrouwen die zich bij de universiteiten inschreven. In 2002 vormden vrouwen nog meer dan de helft van de studenten op de Iraanse universiteiten. Onder Ahmadinejad werden er maatregelen genomen om te voorkomen dat vrouwen zich inschreven voor studies die als meer geschikt voor mannen worden beschouwd, zoals mijnbouwtechnologie. Daarnaast werd er per geslacht een quotasysteem ingevoerd om het aantal vrouwen in de universiteiten te beperken.

Geen uitzicht op een omvangrijke koerswijziging onder Rohani

Ondanks de wekome stappen die aanvankelijk genomen werden door president Rohani’s regering, waardoor de terugkeer van een aantal van de campus verbannen studenten en professoren mogelijk werd, blijft de situatie somber. Er worden nog steeds honderden studenten uitgesloten van het universitair onderwijs, velen zitten in de gevangenis, waaronder een aantal studenten die na de inauguratie van Rohani werden gearresteerd.

De groeiende “islamisering” van het universitair onderwijs omvat strikte handhaving van segregatie en bepaalde kledingvoorschriften voor vrouwen en meisjes op de campus. Samen met de door Ahmadinejad ingestelde quota wordt het vrouwen ontmoedigd om deel te nemen aan het hoger onderwijs.

Terwijl de revolutionaire leider onlangs in een toespraak een oproep deed om de bevolkingsgroei te bevorderen, vinden de overheden en religieuze leiders dat de educatie van vrouwen verantwoordelijk is voor de hoge werkloosheid onder mannen, de toename van echtscheidingen en de daling van het geboortecijfer in het land.

De toegang tot universiteiten wordt religieuze minderheden bemoeilijkt of totaal ontzegd

De restricties om tot het universitair onderwijs te worden toegelaten blijven niet beperkt tot vrouwen. Elk jaar worden studenten  van de religieuze Bahá’í gemeenschap, nadat ze het toelatingsexamen hebben gehaald, ervan weerhouden om zich in te schrijven voor een studie, of ze worden daarvan in een later stadium  uitgesloten. Bahá’ís worden door de overheid met grote argwaan bekeken en worden vervolgd en gevangen genomen. Ondanks duidelijke bewijzen blijven de Iraanse autoriteiten publiekelijk ontkennen dat er mensen wegens hun geloof worden afgewezen door de universiteiten en opgesloten worden.

“De Iraanse autoriteiten moeten ervoor zorgen dat het recht op onderwijs voor iedereen is gegarandeerd. President Rohani moet zijn belofte te nakomen dat alle Iraniërs, ongeacht etnische afkomst of religieuze overtuiging, dezelfde kansen krijgen”, aldus Hassiba Hadj Sahraoui. “In werkelijkheid kun je in Iran bij de universiteit worden afgewezen, wanneer je tot een minderheid behoort of er andere meningen op nahoudt dan de staat “.

Volgens het internationaal recht mag niemand weerhouden worden van het afronden van zijn opleiding vanwege geslacht, seksuele geaardheid, etnische afkomst, nationaliteit, religieuze of andere overtuigingen.