14 juni 2019 – In Iran zijn vrouwenrechtenactivistes blootgesteld aan pesterijen, geweld en opsluiting. Initiatieven die ontplooid worden voor vrouwenrechten,mensenrechten of voor sociale gerechtigheid, worden weggezet als crimineel. Voor de gearresteerde vrouwen dreigt gevangenisstraf en geseling.

Volgens opgave van mensenrechtenactivistes neemt de vervolging van vrouwenrechtenactivistes in Iran toe. In de laatste weken werden daar meerdere vrouwen, die bekendstaan om hun betrokkenheid bij vrouwen en mensenrechten, vastgezet.

Het regime in Iran treedt uiterst hardhandig op tegen de vrouwen die zich tegen onderdrukking uiten. Initiatieven die ontplooid worden voor vrouwenrechten,mensenrechten of voor sociale gerechtigheid, worden weggezet als crimineel. Honderden vrouwen die hebben meegewerkt aan de landsbrede protestbeweging voor vrijheid, werden vanaf het begin van 2018 gearresteerd. Velen van hen werden veroordeeld tot gevangenisstraf en tot geseling.

Vreedzame protesten tegen de sluierdwang werden door het Justitieapparaat van de Iraanse overheid gecriminaliseerd als zijnde “Onzedelijk gedrag in de openbaarheid, verstoring van de openbare orde en aanmoedigen tot onzedelijkheid en prostitutie”. De demonstrerende vrouwen werden vaak maandenlang in de gevangenis opgesloten voordat zij werden aangeklaagd en voor de rechtbank kwamen.

Ondanks dat nemen de demonstraties tegen de sluierdwang en voor vrouwenrechten toe in Iran. Steeds meer vrouwen tonen hun afwijzing openlijk door het afnemen van hun hoofddoek. Zij nemen door dat te doen, een groot persoonlijk risico op de koop toe.

Naast hun strijd voor vrouwenrechten engageren steeds meer vrouwen in Iran zich in de strijd tegen de algehele onderdrukking door het regime en eisen zij mensenrechten en sociale gerechtigheid voor het hele volk. Hen hangen zware straffen boven het hoofd voor zogenaamd “In gevaar brengen van de staatsveiligheid”.

Aantal gevangennemingen van vrouwenrechtenactivistes stijgt

Op 1 juni werd de vrouwenrechtenactiviste Saba Kord-Afshari (foto) in Teheran opnieuw gearresteerd, nadat haar woning was doorzocht en haar computer en mobiel in beslag genomen waren. Saba Kord-Afshari is betrokken in de strijd tegen de sluierdwang, voor vrouwenrechten en voor sociale gerechtigheid. Zij was ook al in augustus 2018 gearresteerd voor haar deelname aan een vreedzaam protest, en werd toen veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf. In januari 2019 heeft Saba samen met een andere gevangene in een open brief tegen de onmenselijke gevangenisomstandigheden, waaraan Iraanse politieke gevangenen zijn blootgesteld, geprotesteerd. In februari 2019 werd zij onder voorwaarden vrijgelaten. Bij haar herhaalde arrestatie werd ook haar moeder bedreigd met arrestatie.

De vrouwenrechtenactivistes Akram Nasirian (links op de foto) en Nahid Shaghaghi werden op 29 april en op 15 mei gearresteerd. Zij behoren tot een vrouwenvereniging die zich inzet voor sociaal misdeelde vrouwen en tegen huiselijk geweld. De beide dames worden vastgehouden en verhoord in de Evin gevangenis, zonder toegang tot rechtsbijstand. Nahid Shaghaghi heeft seminars met het thema geweld tegen vrouwen geleid. Akram Nasirian zet zich in voor alfabetiserings- en onderwijsprogramma’s voor vrouwen en kinderen uit armere sociale lagen. Beide vrouwen hebben als vrijwilligster deelgenomen aan de noodhulp voor de slachtoffers van de laatste overstromingsramp in Iran.

Journaliste en vrouwenrechtenactivist Marzieh Amiri (foto) werd op 1 mei in Teheran gearresteerd toen ze in een detentiecentrum vroeg waar vrouwen die tijdens een Dag van de Arbeid gearresteerd waren, werden vastgehouden. Vanaf die dag wordt zij vastgehouden in afdeling 209 van de Evin gevangenis, waar de geheime dienst de scepter voert. Marzieh Amiri, die naast haar werk als journaliste ook studeert aan de Hogeschool voor de Sociale Wetenschappen in Teheran, werd eerder al tijdens een demonstratie op de Wereld vrouwendag in 2018 gearresteerd.

In april werden in Teheran de vrouwenrechtenactivistes Yasmin Aryani, Monireh Arabshahi en Mojgan Keshavarz (op foto vlnr) gearresteerd wegens hun protest tegen de sluierdwang. Zij worden vastgehouden in de Shahr-e-Rey vrouwengevangenis in Teheran-zuid, die notoir is wegens de bijzonder inhumane omstandigheden.

De drie activistes hadden op de Wereld vrouwendag in de metro van Teheran hun hoofddoek afgedaan en ter ere van de vrouwendag bloemen gegeven aan de vrouwelijke medepassagiers. Videobeelden van dit protest circuleren op Internet.

De 23-jarige Yasmin Aryani hat ook daarvoor al aan meerdere vreedzame protestacties voor vrouwenrechten en tegen de onderdrukking meegewerkt. In de herfst van 2018 werd zij voor een Revolutionaire Rechtbank veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf, omdat zij in augustus 2018 had meegedaan aan een demonstratie voor sociale gerechtigheid. Tegen dat vonnis heeft zij beroep aangetekend.

Gewelddadig doorgevoerde sluierdwang

Het islamitisch recht  in Iran schrijft voor dat alle vrouwen en alle meisjes vanaf 7 jaar in het openbaar een hoofddoek en ook een lange wijde jurk moeten dragen, om de haren en de lichaamsvormen te verbergen. Op grond van deze dwang lopen miljoenen vrouwen dagelijks in het oog bij de zogenoemde “Zedenpolitie”, en zijn ze blootgesteld aan pesterijen, geweld en het worden opgepakt. Volgens het internationale recht botst deze sluierdwang met de basale mensenrechten, onder meer met het recht op vrijheid van meningsuiting, van gedachten, van geweten en van godsdienst, en ook botst het met het recht op privacy van vrouwen en meisjes.

Door het regime in Teheran wordt de dwang tot bedekken van de haren van vrouwen en meisjes op gewelddadige en vernederende manier doorgevoerd, met arrestaties en bestraffingen. Dit schendt de waardigheid van vrouwen en meisjes en het laat een vorm van gruwelijke en vernederende behandeling zien, die volgens het internationale recht duidelijk is verboden, en die vrijwel gelijk is aan marteling.

Amnesty International schrijft hierover onder meer:

“De Iraanse zedenpolitie waakt over de gehele vrouwelijke bevolking – 40 miljoen vrouwen en meisjes. Deze staatsinstanties patrouilleren in de stad en kunnen vrouwen naar eigen goeddunken aanhouden om hun kleding te controleren. Er wordt dan onder andere beoordeeld hoeveel haar er zichtbaar is, hoe lang de broek onder de mantel is en hoeveel make-up de vrouw op heeft. Wie zonder hoofddoek op weg is, riskeert arrestatie, stokslagen of een gevangenisstraf of een boete. Er komen vervelende berichten binnen over hoe patrouilles vrouwen in het gezicht hebben geslagen, hen mishandeld hebben met stokslagen en in politiewagens hebben gedouwd, omdat zij hun kleding niet op orde hadden.

Maar de Iraanse vrouwen moeten niet enkel de controle door de staat ondergaan. De discriminerende en vernederende sluierdwang heeft er ook toe geleid dat ook gewone mannen in de maatschappij zich geroepen voelen die waarden van de Islamitische Republiek door te voeren. Zij pesten de vrouwen en vallen hen in het openbaar aan.

Zo worden vrouwen en meisjes dagelijks door onbekenden, die hen uitschelden voor hoer en hen dwingen hun hoofddoek recht te doen, willekeurig geslagen en bespoten met pepperspray.”

Mensenrechten groeperingen eisen de directe vrijlating van gevangenen die in Iran vastzitten omdat zij zich inzetten voor vrouwenrechten. De internationale gemeenschap moet zich nadrukkelijk laten horen voor de vrouwen die in Iran worden vervolgd omdat zij zich tegen discriminatie en mensenrechten schendingen verzetten. De internationale druk moet enorm toenemen om de vervolging van vrouwenrechtenactivistes te stoppen en om vrijlating van de vrouwen te bereiken.