7 december 2019 – Het Hoge Commissariaat voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties (OHCHR) maakte vrijdag bekend dat Iraanse veiligheidstroepen in de afgelopen weken op anti-regering demonstranten “schoten om te doden”.

In november was Iran getuige van een massale onrust onder de bevolking. Wijdverspreide demonstraties volgden op het plotselinge besluit van de overheid om op 15 november de benzineprijzen te verhogen. Wat volgde markeerde een van de meest heftige beperkingen voor de bevolking in het bestaan van het regime.

De Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Michelle Bachelet,  sloeg vrijdag alarm over het gebruik van dodelijk geweld.

Ze liet haar licht schijnen over het gebrek aan inzicht over de slachtoffers van de protesten in november en zei dat het beeld dat vanuit Iran oprijst “uiterst verontrustend” is.

“Scherpe munitie tegen de demonstranten” voor het oog van de camera

Veiligheidstroepen reageerden op ongewapende demonstranten met het waterkanon, traangas, stokken en scherpe munitie. Een aantal verslagen vermelden, volgens de OHCHR, dat de Basij-militie en de Islamitisch Revolutionaire Garde scherpe munitie gebruikten tegen de demonstranten.

“Betrouwbare video’s laten zien dat buitensporig geweld werd gebruikt tegen demonstranten, zoals gewapende leden van de veiligheidstroepen, die vanaf het dak van het departement van Justitie in een bepaalde stad schoten en vanuit helikopters in een andere”, verzekerde mevr. Bachelet.

Ze voegde eraan toe dat de OHCHR ook reportages had ontvangen van veiligheidstroepen, die ongewapende demonstranten in hun rug schoten toen zij wegrenden en zonder voorbehoud  rechtstreeks op anderen, “met andere woorden zij schoten om te doden”.

Bachelet zei dat tenminste 7000 personen zijn aangehouden in  28 van de 31 provincies in Iran sedert de massaprotesten uitbraken op 15 november. Ze zei dat ze “uitermate bezorgd was over hun fysieke behandeling, schending van hun recht op een eerlijk proces en de mogelijkheid dat een groot aantal van hen beschuldigd zal worden van daden waarop de doodstraf staat, maar ook over de manier waarop zij gevangen worden gehouden”.

Het Mensenrechtenbureau van de VN heeft informatie, die aantoont dat tenminste 208 personen werden gedood gedurende de demonstraties van vijf dagen, waaraan volgens gegevens van officiële overheidsinstanties zo’n 120000 tot 200000 mensen deelnamen.  Andere, nog niet geverifieerde rapporten, vermelden dat het aantal doden meer dan het dubbele aantal bedraagt, waaronder zeker 12 kinderen.

“Er moet onmiddellijk en onafhankelijk onderzoek worden uitgevoerd over alle gewelddaden, die hebben plaats gevonden, waaronder het doden van demonstranten en de gerapporteerde dood en mishandeling van gearresteerden, terwijl zij in hechtenis zaten”, benadrukte het hoofd van de OHCHR.  “En zij die er verantwoordelijk voor zijn, moeten aansprakelijk worden gesteld.”

“In dergelijke omstandigheden, waarbij zoals gerapporteerd veel doden zijn gevallen, is het belangrijk dat autoriteiten een veel betere opening van zaken geven”, zei Bachelet.

Ze wees erop dat er klaarblijkelijk veel “overtredingen van de conventie over burger- en politieke rechten, die Iran heeft geratificeerd en verplicht is na te komen,” aan de orde zijn.

“Afgedwongen bekentenissen”

OHCHR heeft talrijke rapporten ontvangen over slechte behandeling van gearresteerden, waaronder het afdwingen van valse bekentenissen.

“Veel van de gearresteerde demonstranten hadden geen toegang tot een advocaat, wat er op duidt dat het geen eerlijk proces wordt gevoerd,” vervolgde mevr. Bachelet. “Er bestaan ook rapporten dat demonstranten, die gewond werden bij het neerslaan van de demonstraties, medische zorg werd onthouden tijdens hun detentie.”

Houding van de VS

“Nu het nieuws uit Iran binnendruppelt, schijnt het dat het regime meer dan 1000 Iraanse burgers heeft vermoord sinds de protesten begonnen,” zei op 5 december de speciale vertegenwoordiger voor Iran van de VS, Brian Hook.