Iran: een jaar na het neerhalen van een Oekraïens passagiersvliegtuig door de IRGC wordt nog altijd niemand verantwoordelijk gehouden

7 januari 2021 – Iran, 7 januari 2021 – Er is een jaar verstreken sinds een grond-luchtraket van de IRGC op 8 januari 2020, enkele minuten nadat het vliegtuig vanuit Teheran vertrok, vlucht 752 van Oekraïense Internationale Luchtvaartmaatschappij neerhaalde. Het vliegtuig, dat in Kiev een tussenstop zou maken, was op weg naar Canada en aan boord waren 55 Canadese staatsburgers, 30 permanente inwoners van Canada en 53 anderen die op weg waren naar Canada. Andere passagiers waren afkomstig uit Iran, Oekraïne, Zweden, Afghanistan en het Verenigd Koninkrijk. Nadat het door de raket was geraakt stortte het neer in een stad ten westen van de Iraanse hoofdstad Teheran, waarbij alle 176 passagiers en bemanningsleden omkwamen.

Regeringsfunctionarissen en media probeerden de crash te wijten aan een technische storing in de motoren van het vliegtuig. Maar toen het bewijs onmiskenbaar werd, gaf IRGC luchtvaart-chef Amir Ali Hajizadeh toe dat zijn troepen het vliegtuig hadden neergeschoten.

Het Iraanse regime probeerde het incident te bagatelliseren en benadrukte dat het vliegtuig ten onrechte het doelwit was. “Het was in het begin onduidelijk en we zeiden dat de daders van het incident zojuist een fout hadden gemaakt. Maar wat het ook was, ze kunnen voor de rechter komen in een eerlijk proces”, aldus de staatstelevisie.

Diep verontwaardigd over de manier waarop het regime de situatie aanpakt hielden mensen in veel Iraanse steden protestbijeenkomsten, veroordeelden ze regeringsfunctionarissen en riepen ze de moellahs op om de macht op te geven.

Zoals bij veel tragedies in Iran probeert het regime de feiten te bagatelliseren en de verantwoording te ontlopen. Het regime heeft de internationale gemeenschap in het duister gelaten. Toch blijven na een jaar de details van deze gruwelijke gebeurtenis de families van de slachtoffers nog steeds onbekend. Het Iraanse regime heeft nog geen onafhankelijk, objectief en transparant onderzoek uitgevoerd om kritische vragen te beantwoorden.

Wie was de operator van de raketwerper? Wie in de militaire commandostructuur draagt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor deze ramp? Het regime beschreef de gebeurtenis hypocriet als een “gruwelijke crash”, een “grote tragedie” en een “onvergeeflijke fout”. Wie neemt de politieke verantwoordelijkheid op zich voor de vernietiging van PS752 en de dood van 176 onschuldige mensen? Zijn er op de plaats van de ramp mobiele telefoons, camera’s of videorecorders teruggevonden? Waar zijn ze nu? Welke technische analyse is er gedaan op de wrakstukken van het vliegtuig om te bepalen of het beschadigd werd door een of twee raketten? Wat was de omvang van de door elke raket aangerichte schade en waar was die; en de omvang van de verdere schade die is aangericht toen het vliegtuig de grond raakte? Hoe en waarom werd het besluit genomen om drie dagen te aarzelen voordat werd erkend dat het was neergeschoten door het Iraanse leger?

Op 14 december verzamelden woedende familieleden van de slachtoffers zich bij het militaire gerechtshof van Teheran om te protesteren tegen de inactiviteit van het regime. Ze trokken de onwetendheid van regeringsfunctionarissen in twijfel en gaven hen de schuld voor de rampen die leidden tot de dood van hun dierbaren en de verdoezeling van de feiten.

De vader van Maryam Malek, een van de slachtoffers, bekritiseerde de rechter en zei onbevreesd: “Hoe kan een stel criminelen deelnemen aan dit onderzoek? U kunt niet meewerken aan een onderzoek om de feiten op te helderen.”

“Mijn dochter zou vandaag 31 worden. Waarom heb je haar van mij afgepakt? We willen geen schadevergoeding, we zoeken gewoon gerechtigheid”, zei de moeder van een ander slachtoffer, Evin Arsalani, op haar verjaardag.

De regering van Rouhani heeft ermee ingestemd om $ 150.000 aan schadevergoeding te betalen, maar Oekraïne weigerde dit door het een eenzijdig besluit te noemen en benadrukte dat het regime eerst de feiten moet ophelderen en de daders moet vervolgen.

Het regime vreest duidelijk internationale gevolgen voor zijn misdaad. In de afgelopen 40 jaar is het regime er niet in geslaagd om één van zijn vele misdaden tegen de menselijkheid te onderzoeken en te vervolgen.

Zo executeerde het regime van de moellahs 32 jaar geleden in enkele weken tijd meer dan 30.000 politieke gevangenen op basis van een fatwa van de toenmalige opperste leider van het regime, Ayatollah Khomeini. Nogmaals, deze misdaad is nooit onderzocht of opgehelderd.

Het regime heeft ook nooit onderzoek gedaan naar de moord op 1500 onschuldige demonstranten tijdens de landelijke opstanden in november 2019. Het regime gaf zelfs nooit een exact beeld van het aantal doden en gewonden. In plaats daarvan belette het zelfs de families van de slachtoffers om begrafenissen te houden voor hun dierbaren.

Neerschieten vlucht PS752 in Iran een jaar geleden

Vrijdag rouwden in Canada gepijnigde familieleden om het verlies van hun dierbaren, en riepen ze op voor gerechtigheid voor de slachtoffers van een door Iraanse militairen neergeschoten passagiersvliegtuig, een jaar geleden.

De herdenking, deel van een internationaal initiatief, begon met een livestream om 21.42 uur op donderdag, het tijdstip waarop de gedoemde internationale vlucht 752 van de Oekraïense Luchtvaartmaatschappij opsteeg van de internationale luchthaven van Teheran.
In een koud en zonnig Toronto kwamen enkele honderden mensen in stilte samen, bij sommigen stroomden de tranen in hun zwarte mondmaskers met het woord ‘justice’ (gerechtigheid) erop. Ze droegen borden met de gezichten van de doden.

“Het verlies van hen was onrechtvaardig. Het waren onschuldige mensen. Zij waren gewone burgers. Ze hadden niets gedaan, tegen niemand”, zei Farzad Alavi, die zijn vrouw Neda Sadighi verloor.
“Mensen van een zeer wrede regering vermoordden deze onschuldige mensen om zichzelf te redden. Het was geen ongeluk. We willen gerechtigheid.”
Meer dan honderd van de 176 slachtoffers – tenminste één was zwanger – hadden banden met Canada, 55 waren Canadese burgers. Herdenkingsmarsen vonden ook op vrijdag plaats in Montreal en Edmonton.

Een internationale groep die opkomt voor de slachtoffers riepen Iran op om de waarheid te vertellen over wat de aanleiding was voor het neerschieten van het vliegtuig. In hun verklaring riepen ze Teheran bovendien op om de nabestaanden naar behoren te compenseren.
“We doen een dringend beroep op Iran om verantwoordelijkheid te nemen en recht te doen door compensatie voor de nabestaanden van de slachtoffers en de getroffen landen.”

Premier Justin Trudeau drong bij Iran aan op het betrachten van de transparantie, aansprakelijkheid en gerechtigheid, waarop de slachtoffers en hun nabestaanden recht hebben.
“De pijn van iedereen die uitkeek naar hereniging met hun geliefde, kind of ouder, is onvoorstelbaar’, zei Trudeau tegen de nabestaanden van de doden. “Zo’n niet te bevatten tragedie mag nooit meer gebeuren.”

Bij de stille mars in Toronto snikte Rana Yekani terwijl ze het bord vasthield met daarop het gezicht Paniz Solatini, haar vriend van vele jaren.
“Honderd-zes-en-zeventig mensen werden neergeschoten, ze verbrandden levend, of lagen aan stukken gescheurd op de grond”, zei Yekani. “Het is afgrijselijk. Nooit, in mijn ergste nachtmerrie, had ik dit kunnen denken.”

De herdenkingsceremonies, georganiseerd door de Vereniging van Familieleden van de Slachtoffers van Vlucht PS752, werden toegesproken door nabestaanden die in het Farsi spraken over de jonge en oude gezichten op de foto’s. Biografieën van de 176 slachtoffers werden de hele donderdagavond voorgelezen.

In Edmonton verzamelden zich bijna 200 mensen uit de lokale gemeenschap en nabestaanden bij het gerechtshof van Alberta. Ze staken kaarsen aan voor de slachtoffers en hielden een minuut stilte.
“We voelen hun pijn en verlies en we willen er gewoon voor hen zijn”, zei Gouverneur Salma Lakhini, die de wake met haar echtgenoot bijwoonde.

De Islamitische Revolutionaire Garde van Iran schoot de Boeing 737-800, met bestemming Kiev, neer kort nadat het uit Teheran was opgestegen.
Massoud Niknam, broer van de omgekomen tandarts Farhad Niknam, zei dat het hier een terroristische daad betreft en dat de verantwoordelijken moet boeten voor hun misdaden.
De federale regering liet weten dat studiebeurzen zullen worden opgezet ter nagedachtenis van de slachtoffers.