23 september 2021 – Amnesty International wijst erop dat niemand in Iran ter verantwoording wordt geroepen voor het doden van gevangenen. Daarom moet de internationale gemeenschap een onderzoek instellen naar de ernstige schendingen van de mensenrechten in Iran, die volgens het internationaal recht misdaden vormen, en de daders vervolgen.

Volgens een rapport van Amnesty International zijn in de afgelopen tien jaar ten minste 72 gevangenen in Iraanse gevangenissen omgekomen na te zijn gemarteld, mishandeld of aangevallen door gevangenbewaarders met vuurwapens of traangas. De meeste van deze moorden zijn gepleegd sinds 2015. Volgens het onderzoek van Amnesty International waren de meesten jonge gevangenen tussen 18 en 30 jaar die doodgemarteld werden.

Deze moorden, aldus Amnesty, werden door de Iraanse autoriteiten systematisch in de doofpot gestopt. Familieleden van slachtoffers kregen te maken met represailles en intimidatie, vooral als zij deze zaken openbaar wilden maken of juridische opheldering en verantwoording wilden vragen. Advocaten die door de families van de slachtoffers waren ingehuurd, werden gestraft en in de gevangenis gegooid. Onafhankelijke autopsie van de lichamen was niet toegestaan.

Volgens het Amnesty-rapport valt te vrezen dat het werkelijke aantal gevangenen dat in detentie is overleden veel hoger ligt, aangezien er geen transparantie is in het Iraanse rechtssysteem en veel mensenrechtenschendingen door de systematische onderdrukking van het maatschappelijk middenveld niet gerapporteerd worden.

Eind augustus 2021 waren er camerabeelden van bewakingscamera’s van de Evin-gevangenis in Teheran naar buiten gelekt, waarop te zien was hoe gevangenen op brute wijze werden mishandeld. Amnesty International verklaarde: “Amnesty International heeft 16 uitgelekte videoclips geanalyseerd die afkomstig zijn van onafhankelijke Iraanse media. Deze verslagen bevatten schokkende bewijzen van mishandeling, seksuele intimidatie en opzettelijke verwaarlozing en mishandeling van zorgontvangers, en versterken wat Amnesty International al jaren documenteert. Bovendien versterken de video’s de bezorgdheid over chronische overbevolking en eenzame opsluiting in wrede en onmenselijke omstandigheden van detentie”.

In het rapport van 15 september wijst Amnesty erop dat niemand in Iran ter verantwoording wordt geroepen voor het doden van gevangenen. Gevallen van foltering en moord worden in Iran niet onderzocht of bestraft. Daarom moet de internationale gemeenschap een onderzoek instellen naar de ernstige schendingen van de mensenrechten in Iran, die volgens het internationaal recht misdaden vormen, en de daders vervolgen.

Amnesty vestigt de aandacht op het laatste gedocumenteerde geval van dergelijke moorden: De 31-jarige politieke gevangene Yaser Mangouri (foto) stierf begin september 2021 onder onopgehelderde omstandigheden in een gevangenis in de noordwestelijke Iraanse stad Urmia.

Volgens Amnesty-deskundige Heba Morayef toont de dood van Yaser Mangouri aan hoe de straffeloosheid die in Iran heerst, veiligheidstroepen aanmoedigt om het recht op leven van gevangenen te schenden, omdat ze niet bang hoeven te zijn voor gevolgen of verantwoording. Het feit alleen al dat foltering met de dood tot gevolg in Iran niet tot strafrechtelijk onderzoek leidt, is een schending van het recht op leven.