25 november 2022 – De campagne voor de mensenrechten in Iran boekt vooruitgang: Tijdens een speciale zitting in Genève op 24 november 2022 heeft de VN-Mensenrechtenraad besloten een onderzoekscommissie in te stellen naar het geweld tegen demonstranten in Iran. De commissie zal bewijzen verzamelen van mensenrechtenschendingen in Iran die voor de rechter kunnen worden gebruikt – als voorbereiding op internationale strafrechtelijke vervolging van de verantwoordelijken. Duitsland speelde een leidende rol bij het bepleiten van dit besluit. Het is een belangrijk succes voor alle mensenrechtenactivisten die werken aan het beëindigen van de systematische straffeloosheid voor mensenrechtenschendingen in Iran.

In een persbericht van de Bondsregering van 25 november 2022 staat onder meer:

Verantwoordelijken ter verantwoording roepen

“Tijdens de speciale zitting in de VN-Mensenrechtenraad over de situatie in Iran heeft de Raad een resolutie aangenomen waarin wordt opgeroepen tot een onafhankelijk onderzoek naar het aanhoudende geweld tegen vreedzame demonstranten in Iran: Deskundigen moeten schendingen van de mensenrechten documenteren en bewijzen verzamelen. “Zodat de verantwoordelijken ter verantwoording kunnen worden geroepen”, had Minister van Buitenlandse Zaken van Duitsland Annalena Baerbock in haar toespraak voor de stemming benadrukt. (…)

In haar toespraak voor de stemming in de VN-Mensenrechtenraad zei minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock onder meer:
“De Verenigde Naties zijn opgericht om de soevereiniteit van elke staat te beschermen. Maar – een regime dat zijn macht gebruikt om de rechten van zijn eigen volk te schenden, schendt de kernwaarden van onze Verenigde Naties. (…) Deze rechten staan hier zwart op wit, in het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten – waarbij Iran partij is. (…)

Wij hebben Iran vele malen opgeroepen deze rechten te eerbiedigen, een einde te maken aan de gewelddadige onderdrukking van demonstranten, het bloedvergieten, de willekeurige moorden, de massa-arrestaties en de doodvonnissen. Het enige antwoord was meer geweld, meer doden. Voeg daarbij de aanhoudende weigering van Iran om de speciale rapporteur van de Verenigde Naties toegang tot het land te verlenen.

Daarom stellen wij nu de oprichting voor van een onafhankelijk en onpartijdig VN-mechanisme om deze mensenrechtenschendingen te onderzoeken. Zodat de verantwoordelijken verantwoordelijk gehouden kunnen worden. Omdat straffeloosheid gerechtigheid in de weg staat.”
verdere informatie

De Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN spreekt van “tirannie” in Iran

Aan het begin van de bijzondere zitting van de VN-Mensenrechtenraad sprak de nieuwe Hoge Commissaris voor de mensenrechten van de VN, Volker Türk, van een “tirannie” in het land, gezien het geweld tegen vreedzame demonstranten in Iran. “Het onnodige en onevenredige gebruik van geweld moet stoppen”, eiste de mensenrechtencommissaris. Dit is “een enorme mensenrechtencrisis”.

Volker Türk zei verder dat het regime in Iran probeert maatschappelijke activisten en journalisten in diskrediet te brengen en hen “als agenten van vijanden en buitenlandse staten te bestempelen”. Dit is een handig verhaal. Zoals we in de geschiedenis hebben gezien, is dit het typische verhaal van tirannieën om de aandacht af te leiden van de diepere oorzaken van grieven.” Hij riep de machthebbers in Iran op onmiddellijk een einde te maken aan het geweld en de represailles tegen vreedzame demonstranten en de ongeveer 14.000 mensen die wegens deelname aan de protesten waren gearresteerd, vrij te laten. Onder hen, zei hij, zijn er ook minderjarigen.
verdere informatie

Keerpunt in de strijd tegen systematische straffeloosheid in Iran

Amnesty International beschreef het besluit van de VN-Mensenrechtenraad om een onderzoekscommissie in te stellen als een “langverwacht keerpunt in de strijd tegen systematische straffeloosheid in Iran”.

In een persbericht van Amnesty International van 24 november 2022 staat onder andere:
“In haar commentaar op het besluit van de VN-Mensenrechtenraad zei Agnès Callamard, internationaal secretaris-generaal van Amnesty International:
“Deze belangrijke en langverwachte stap toont aan dat de roep van het Iraanse volk om gerechtigheid eindelijk is gehoord. Wij hopen dat de instelling van deze onderzoekscommissie een ommekeer betekent in de aanpak door de internationale gemeenschap van de systematische straffeloosheid die lange tijd misdaden tegen het internationale recht en andere ernstige mensenrechtenschendingen in Iran in de hand heeft gewerkt. De resolutie versterkt niet alleen het internationale toezicht op de dramatische situatie in Iran, maar brengt ook een proces op gang van het verzamelen, bundelen en veiligstellen van belangrijk bewijsmateriaal voor toekomstige vervolgingen.
Amnesty International voert al jaren campagne voor de oprichting van een onafhankelijk onderzoeks- en verantwoordingsmechanisme in Iran. Hoewel de onderzoekscommissie veel eerder had moeten komen, is de stemming van vandaag een duidelijk signaal aan de Iraanse autoriteiten dat zij niet langer misdaden volgens het internationaal recht kunnen begaan zonder bang te zijn voor consequenties.
De staten moeten er nu voor zorgen dat het mandaat onverwijld wordt uitgevoerd en van voldoende middelen wordt voorzien, en de Iraanse autoriteiten oproepen ten volle met de Commissie samen te werken en haar ongehinderd toegang tot het land te verlenen. De stemming van vandaag moet ook een waarschuwingssignaal zijn voor de Iraanse autoriteiten om onmiddellijk een einde te maken aan het brute optreden tegen de protesten.”
verdere informatie