Door Thomas Erdbrink © 2010 The Washington Post Company
Washington Post Buitenlanddienst
Woensdag, 29 september 2010; 4:35 PM
TEHERAN – Nieuwe sancties tegen Iran, onlangs opgelegd door de Verenigde Arabische Emiraten, hebben van de week geleid tot een scherpe daling van de waarde van de rial, de Iraanse valuta, waardoor de markt verstoord werd en de regering interventies overwoog om de stijging van de wisselkoersen van harde valuta te beperken.
Analisten zeggen echter dat de stijging betekent dat de regering – waarvan algemeen wordt gezegd dat ze zich inzetten om inkomen te verhogen – meer rials voor de oliedollar zal ontvangen, terwijl de koersdaling zou kunnen bijdragen aan inflatie.
De Iraanse minister van financiën, Shamseddin Hosseini, vertelde de staatsradio woensdag dat ‘de overheid zal ingrijpen als de daling tot een bubble leidt.’ Hij zei niets over eventuele maatregelen, noch over het eventueel verkopen van buitenlandse valuta door de centrale bank van Iran in een poging om te koersen te verlagen.
De rial, die normaal gesproken dicht bij de dollar blijft, heeft sinds zondag ongeveer 15 procent van zijn waarde verloren tegenover de Noord-Amerikaanse munt. Ook in verhouding tot de euro is de waarde gedaald.
Tussen geldwisselaars en veiligheidstroepen braken dinsdag schermutselingen uit op de stoep van het hoofdkwartier van de centrale bank in Teheran, nadat de geldwisselaars te horen hadden gekregen dat ze geen dollars tegen een lager tarief zouden kunnen kopen zoals hen was beloofd. Er werden geen buitenlandse deviezen verkocht.
Het hoofd van de centrale bank, Mahmoud Bahmani, ontkende dat er geen dollars beschikbaar waren in Iran. ‘Er is geen probleem,’ zei hij tegen journalisten. ‘Iedereen die buitenlandse deviezen nodig heeft, kan die kopen bij banken en wisselkantoren.’
Maar in de Jomhuri in Teheran (‘straat van de Republiek’), waar veel wisselkantoren zijn, weigerden geldwisselaars woensdag om hun dollars en euro’s te verkopen.
‘Niemand heeft nog deviezen, dus voorlopig houd ik vast wat ik heb,’ zei een van hen, op voorwaarde van anonimiteit. ‘Misschien geeft de centrale bank donderdag dollars uit. We wachten af.’
De valutadaling vindt plaats terwijl verscheidene goudhandelaren in de hoofdstad voor de vijfde opeenvolgende dag gesloten bleven in protest tegen de implementatie van een belasting op toegevoegde waarde van 3 procent. De staalbeurs van Teheran, een belangrijk centrum van particuliere handel in Iran, is ook al sinds zaterdag in staking.
De Verenigde Arabische Emiraten, vooral Dubai, functioneren als een handelscentrum voor de Islamitische Republiek Iran. In de afgelopen maanden stonden zij onder toenemende druk vanuit de VS om belemmeringen te creëren voor handel en financiële diensten die zaken doen met Iran.
Sinds zondag geven de Iraanse staatsbanken in de Emiraten geen deviezen meer uit. Afgelopen donderdag stopten de financiële centra in de Emiraten met het faciliteren van overschrijvingen voor Iraniër in de valuta van de Emiraten, de dirham.
Beide ontwikkelingen brengen een eeuwenoud systeem aan het wankelen van overschrijvingen bekend als hawala, waarmee Iraanse bedrijven de steeds strengere financiële sancties opgelegd door de Verenigde Staten, de Europese Unie en anderen wisten te vermijden.
‘Het is nog steeds mogelijk om geld naar het buitenland te sturen, maar de kosten worden hoger,’ vertelde Mohammad Taheri, woordvoerder van de Kamer van Koophandel in Teheran. ‘Wat de rial betreft, als de overheid de devaluatie van onze valuta niet snel weette stuiten, komt er een run op deviezen die onze financiële stabiliteit zal ondermijnen.’
© 2010 The Washington Post Company