Van Struan Stevenson, 9 april 2020
De Internationale Commissie ‘In Search of Justice’ (ISJ) heeft in een schrijven aan Antonio Guterres, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, haar grote bezorgdheid geuit over de falende aanpak van de coronavirusepidemie in Iran en de onjuiste berichtgeving daarover. De commissie drukte de VN daarnaast op het hart argwanend te zijn ten aanzien van het verzoek om hulp van het Iraanse regime aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
ISJ is een non-profitorganisatie die geregistreerd staat in Brussel. Tot de leden behoren tal van gekozen parlementsleden, oud-bewindslieden en andere hoogwaardigheidsbekleders die zich inzetten om de mensenrechten, vrijheid, democratie, vrede en veiligheid in Iran te bevorderen. Het baart hun grote zorgen dat het Iraanse regime blijft beweren dat ze de epidemie onder controle hebben, waarbij wordt verteld dat er ongeveer 16.000 mensen zijn besmet en 3000 mensen zijn overleden. Volgens de ISJ, die zich baseert op de informatie die ze dagelijks ontvangen van mensen in Iran, liggen de besmettings- en sterftecijfers waarschijnlijk eerder in de buurt van respectievelijk 500.000 en 20.000, vijfmaal hoger dan wordt gezegd.
ISJ zegt dat de stuntelige pogingen van het theocratische regime om de kwestie te bagatelliseren zijn gericht op het verhullen van het feit dat het regime niet bij machte is geweest om doeltreffende maatregelen te nemen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, waaronder het in quarantaine houden van steden waar de ziekte heeft gewoed. Sterker nog, ze troffen geen voorbereidingen om te voorkomen dat het virus zich alom zou verspreiden. De Hoogste Leider ayatollah Ali Khamenei maakte zich zelfs vrolijk over de ziekte en zei dat het coronavirus een door de vijanden van Iran bedacht excuus was om de bevolking ervan te weerhouden te gaan stemmen. Hij wees met een beschuldigende vinger naar de Amerikanen voor wat hij ‘een biologische aanval’ noemt.
In hun brief aan de secretaris-generaal van de VN vertelt ISJ dat de Iraanse Revolutionaire Garde (IRG), die meer dan 70 procent van de economie van het land in handen heeft, bijna alle beschikbare financiële middelen en medische voorzieningen, zoals beschermende maskers en kleding, heeft doorgesluisd naar beambten van het regime en het eigen militaire personeel. Zelfs artsen en verpleegkundigen, die in de ziekenhuizen hun uiterste best doen om de ziekte te bestrijden, moeten het stellen zonder medische voorzieningen en beschermende pakken. Het is dan niet moeilijk te begrijpen, aldus ISJ, dat er tot nu toe al meer dan 100 artsen en verpleegkundigen zijn overleden aan de ziekte. Er zijn bij ISJ zelfs berichten binnengekomen dat specialistische middelen die waren verstrekt door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) door de IRG zijn verkocht op de zwarte markt.
Terwijl de leugens en misleiding over de coronapandemie doorgaan, sterven de bewoners van Iran, aldus ISJ. In reactie op de groeiende nood transporteerde de Franse internationale organisatie Médecins Sans Frontières (MSF) een opblaasbaar hospitaal naar Isfahan, samen met negen artsen en specialisten. Een functionaris van het Iraanse ministerie van Volksgezondheid deelde echter mee: ‘Iran heeft geen behoefte aan door buitenlanders opgezette hospitalen’ en zette de mensen van MSF het land uit. Een woordvoerder van de regering beweerde later dat de pogingen van MSF om in Isfahan een hospitaal op te zetten simpelweg ‘een dekmantel voor non-humanitaire activiteiten’ was.
ISJ zegt verder dat ze zich eveneens grote zorgen maken over de snelle verspreiding van het virus onder de gedetineerden in Iran. De gevangenissen zitten overvol en veel politieke gevangenen, met name duizenden jonge betogers die na de landelijke protesten in november vorig jaar werden vastgezet, verkeren nu in groot gevaar. Om die reden is er in de voorbije dagen een reeks van rellen uitgebroken in gevangenissen her en der in Iran. Twee van deze oproeren vonden plaats in de Sepidar- en de Shiban-gevangenis in de stad Ahwaz in het zuiden van Iran, waar de IRG op 20 maart ten minste 7 gevangenen om het leven bracht en anderen verwondde. Volgens ooggetuigen reden na het vallen van de avond enkele ambulances het gevangenisterrein op en werden de gewonde gevangenen hiermee naar een onbekende plaats overgebracht. ISJ heeft er bij de Verenigde Naties op aangedrongen onmiddellijk in actie te komen om het regime te dwingen duidelijkheid te verschaffen over de verblijfplaats en de situatie van deze gewonde gevangenen en daarnaast een onderzoeksteam naar deze twee gevangenissen te sturen.
ISJ wijst erop dat de directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie in een communiqué op 2 april 2020 stelde dat ‘veel landen aan mensen vragen thuis te blijven en een straatverbod uitvaardigen teneinde de overdracht van het virus in te perken, maar dit kan onbedoelde gevolgen hebben voor de armste en kwetsbaarste mensen.’ Hij riep regeringen terecht op ‘om steunmaatregelen in te stellen om ervoor te zorgen dat kwetsbare mensen tijdens deze crisis voedsel en andere onmisbare bestaansmiddelen krijgen.’ Hij gaf als voorbeeld dat de Indiase minister-president Modi maatregelen ter waarde van 24 miljard dollar heeft aangekondigd, waaronder de verdeling van gratis voedsel onder 800 miljoen minderbedeelden, geld aan 200 miljoen arme vrouwen en gratis kookbrandstof voor 80 miljoen huishoudens in de komende drie maanden. Hoewel drie kwart van de bewoners van Iran onder de armoedegrens leven, is er van dergelijke initiatieven in Iran vooralsnog geen sprake.
Volgens ISJ is het zo dat er in Iran, als het gaat om de beschikbaarheid van financiële middelen, vijf instanties zijn die 60 procent van het landelijke vermogen bezitten. Dit zijn: het Hoofdkantoor voor de Uitvoering van het Gebod van de Imam (Setad Ejraie Farman Imam), het Khatam al-Anbiya Garnizoen van de IRG, de Astan-e Quds Razavi, de Martelaren Stichting en de Mostaz’afan Stichting. Ze staan alle onder rechtstreeks gezag van Ali Khamenei. De bezittingen en het kapitaal van Setad alleen al worden geschat op ruim 100 miljard dollar. Ook het Nationale Ontwikkelingsfonds staat onder algehele controle van Khamenei. Hoewel de diverse schattingen uiteenlopen, zitten er naar verluidt miljarden dollars in dit fonds. Deze instanties beschikken over immense vermogens en middelen. Een klein deel van hun vermogens zou al genoeg zijn om de strijd tegen het coronavirus te bekostigen, waaronder het salaris van arbeiders, employees en verpleegkundigen.
De brief van ISJ sluit af met de constatering dat de falende aanpak van de covid-19-crisis door de Iraanse regering, hoewel die anders beweert, niets te maken heeft met de sancties van de VS, die niet van toepassing zijn op medische en humanitaire hulp. Iran heeft op dit moment miljarden dollars in kas, maar de Hoogste Leider weigert die te besteden aan het beschermen van de bevolking tegen het covid-19-virus. Zodoende worden de mensen in Iran aan hun lot overgelaten terwijl de onderlinge strijd tussen de rivalen binnen het regime gewoon doorgaat.
ISJ vertelt de secretaris-generaal van de VN in hun brief dat ze op de hoogte zijn van het feit dat het Iraanse regime het IMF heeft gevraagd om noodhulp ter waarde van 5 miljard dollar om de epidemie te bestrijden. Daarnaast zijn ze ervan op de hoogte dat Joseph Borrell, de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de EU, al 25 miljoen dollar heeft toegezegd aan het Iraanse regime en EU-steun heeft uitgesproken voor het verzoek om financiële hulp van het IMF. Gezien het optreden van de Iraanse regering tot nu toe dringt ISJ erop aan dat financiële hulp slechts wordt verstrekt onder strenge internationale controle om ervoor te zorgen dat die rechtstreeks naar de Iraanse ziekenhuizen, artsen, medisch personeel en de gewone mensen gaat die erom zitten te springen.
ISJ heeft een vergelijkbare brief gestuurd naar dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van de WHO en aan Joseph Borrell, Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de EU. De brief is ondertekend door Alejo Vidal-Quadras, de president van ISJ en voormalig vicevoorzitter van het Europees Parlement van 1999 tot 2014; Giulio Terzi, voorzitter van de ISJ-commissie inzake de bescherming van mensenrechten en recht in Iran en oud-minister van Buitenlandse Zaken van Italië tussen 2011 en 2013; en Struan Stevenson, voorzitter van de ISJ-commissie inzake de bescherming van politieke vrijheden in Iran en oud-voorzitter van de delegatie voor betrekkingen met Irak (2009-2014) en voorzitter van Friends of a Free Iran Intergroup (2004-2014).
Struan Stevenson
Struan Stevenson is de coördinator van de Campaign for Iran Change (CiC). Hij was lid van het Europees Parlement namens Schotland (1999-2014), voorzitter van de delegatie voor betrekkingen met Irak van het Europees Parlement (2009-2014) en voorzitter van de Friends of a Free Iran Intergroup (2004-2014). Daarnaast houdt hij overal in de wereld lezingen over het Midden-Oosten en is hij voorzitter van de European Iraqi Freedom Association (EIFA).
