Samenvatting
Javaid Rehman, VN-deskundige voor Iran, uit kritiek op het verloop van de verkiezingen
Dringt aan op onafhankelijk onderzoek naar vermeende moord op duizenden in 1988
Zegt tegen Reuters dat onderzoek de rol van de verkozen president Raisi moet aantonen
Iran heeft nooit de massa-executies in de tijd van Khomeini erkend.

Stephanie Nebehay

GENÈVE, 29 juni 2021 (Reuters) – De VN-onderzoeker naar de mensenrechten in Iran heeft opgeroepen tot een onafhankelijk onderzoek naar de beschuldigingen van door de staat bevolen executies van duizenden politieke gevangenen in 1988 en de rol die de verkozen president Ebrahim Raisi daarbij heeft gespeeld als plaatsvervangend openbaar aanklager in Teheran.

Javaid Rehman zei maandag in een interview met Reuters dat zijn kantoor in de loop der jaren getuigenissen en bewijzen heeft verzameld. Hij was bereid deze te delen als de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties of een ander orgaan een onpartijdig onderzoek instelt.

Hij zei dat hij bezorgd was over berichten dat sommige “massagraven” worden vernietigd als onderdeel van een voortdurende doofpotoperatie.

“Ik denk dat het tijd is en dat het heel belangrijk is nu de heer Raisi de gekozen president is, dat we beginnen te onderzoeken wat er in 1988 is gebeurd en wat de rol van individuen is geweest,” zei Rehman vanuit Londen, waar hij islamitisch recht en internationaal recht doceert.

Een onderzoek is in het belang van Iran en kan afsluiting brengen voor de families, zei hij, eraan toevoegend: “Anders moeten we ons ernstig zorgen maken over deze president en de rol, de gerapporteerde rol, die hij in het verleden heeft gespeeld bij deze executies.”

Raisi’s kantoor was niet bereikbaar voor commentaar. Het kantoor van de woordvoerder van de Iraanse rechterlijke macht was niet onmiddellijk beschikbaar voor commentaar. De Iraanse missies bij de Verenigde Naties in New York en Genève reageerden niet onmiddellijk op verzoeken om commentaar.

Raisi, een rechter van de harde lijn, staat onder sancties van de VS wegens een verleden dat volgens de Verenigde Staten en activisten zijn betrokkenheid omvat als een van de vier rechters die toezicht hielden op de moorden van 1988. Amnesty International heeft het aantal geëxecuteerden op zo’n 5.000 geschat, en zei in een rapport uit 2018 dat “het werkelijke aantal hoger zou kunnen liggen”.

Toen Raisi werd gevraagd naar beschuldigingen dat hij betrokken was bij de moorden, vertelde hij de verslaggevers: “Als een rechter, een aanklager de veiligheid van het volk heeft verdedigd, moet hij worden geprezen […] Ik ben er trots op dat ik de mensenrechten heb verdedigd in elke functie die ik tot nu toe heb bekleed.”

Rehman zei: “We hebben contact opgenomen met de Islamitische Republiek Iran omdat we vrezen dat er opnieuw een beleid wordt gevoerd om de graven te vernietigen of dat er mogelijk activiteiten worden ontplooid om bewijsmateriaal van massagraven te vernietigen.

“Ik zal campagne voeren om recht te doen geschieden,” voegde hij eraan toe.

ARRESTATIES, INTIMIDATIE

Raisi, die deze maand de overwinning behaalde in een verkiezing die werd gekenmerkt door apathie van de kiezers over economische ontberingen en politieke beperkingen, volgt op 3 augustus Hassan Rouhani op.

Rehman hekelde wat hij noemde “doelbewuste en manipulatieve strategieën om gematigde kandidaten uit te sluiten en om het succes van een bepaalde kandidaat te verzekeren”.

“Er waren arrestaties, journalisten mochten geen specifieke vragen stellen over de achtergrond van presidentskandidaat Raisi en er was sprake van intimidatie als er vragen werden gesteld over zijn vroegere rol en achtergrond.

Iran heeft nooit toegegeven dat er massa-executies hebben plaatsgevonden onder Ayatollah Ruhollah Khomeini, de revolutionaire leider die in 1989 overleed.

“De schaal van de executies, waarover we horen, impliceert dat ze onderdeel waren van een beleid dat werd gevoerd […] Het was niet slechts één persoon,” zei Rehman.

Hij zei dat er ook “geen behoorlijk onderzoek” was geweest naar het doden van demonstranten in november 2019, de bloedigste politieke onrust sinds de islamitische revolutie van 1979.

[…] daarvoor is niemand verantwoordelijk gehouden en er is geen compensatie,” zei hij.

“Er is een wijdverspreide en systematische straffeloosheid in het land voor grove schendingen van de mensenrechten, zowel historisch in het verleden als in het heden.”