10 augustus 2017 – Iran heeft zijn internationale verplichtingen geschonden met de executie van Alireza Tajiki, die 15 was toen hij werd opgepakt en 16 toen hij ter dood werd veroordeeld, aldus de SMV.

‘De executie van Alireza Tajiki, die nog maar 16 was toen hij ter dood werd veroordeeld, laat opnieuw zien dat Iran zich niets gelegen laat liggen aan kinderrechten.

‘Justitie stuurt kinderen naar de gevangenis en wacht dan tot ze volgens de wet volwassen zijn om hen te kunnen executeren.’

Tajiki werd in mei 2012 op zijn vijftiende opgepakt in de provincie Fars, waarna hij in april 2013 ter dood werd veroordeeld.

In de ochtend van 10 augustus 2017 werd Tajiki op 21-jarige leeftijd opgehangen in de Abelabad-gevangenis in Shiraz, een stad in het zuiden van Iran.

Zijn raadsvrouw, de vooraanstaande mensenrechtenadvocaat Nasrin Sotoudeh, vertelde dat in het geval van andere verdachten slechts mondjesmaat onderzoek werd gedaan, en dat Tajiki als volwassene werd berecht voor een misdaad die hij als kind gepleegd zou hebben.

‘Zijn zaak rammelt aan alle kanten, maar onze verzoeken om justitiële herziening werden telkens genegeerd.

‘Het is belangrijk dat Alireza in staat van beschuldiging werd gesteld toen hij nog maar 15 was, maar daarnaast zijn er bewijzen dat hij de moord en verkrachting niet heeft gepleegd,’ zei Sotoudeh, die tussen 2010 en 2013 in Iran in de gevangenis zat vanwege de uitoefening van haar beroep.

Sotoudeh wees erop dat Tajiki ten tijde van de misdaad ‘niet volledig volwassen’ werd geacht door de medisch onderzoeker, maar zijn conclusie werd genegeerd en vervangen door een andere psychische evaluatie die drie jaar later werd uitgevoerd.

De rechtbank had de executie op basis van artikel 91 van het islamitische strafwetboek van Iran kunnen tegenhouden als er ‘onzekerheid’ was aangaande zijn ‘algehele psychische ontwikkeling’.

Sotoudeh: ‘De medisch onderzoeker oordeelde aanvankelijk dat Tajiki nog te jong was om besef te hebben van de ernst van zijn misdaad, maar toen de medische instanties in Shiraz hem drie jaar later onderzochten, besloten ze dat hij ten tijde van de misdaad oud genoeg was om goed van kwaad te onderscheiden.’

‘Hun besluit was psychologisch gezien hoogst twijfelachtig omdat het heel moeilijk is om vast te stellen wat de geestelijke ontwikkeling van een 18-jarige was toen hij een paar jaar jonger was,’ zei ze.

De eerste psychische evaluatie werd door de openbaar aanklager genegeerd.

‘Alireza Tajiki was geestelijk volwassen toen de misdaad werd gepleegd en begreep wat goed en fout was, en was daarom juridisch gezien volledig aansprakelijk,’ zei de aanklager in deze zaak, Ali Salehi, na de terechtstelling.

‘Omdat het een gevoelige zaak betrof, keek zelfs de mensenrechtenafdeling van justitie ernaar om er zeker van te zijn dat de uitvoering van het vonnis geen problemen zou opleveren,’ voegde hij eraan toe.

Sotoudeh had namens de familie Tajiki verzocht de terechtstelling op te schorten, wat voorheen sinds mei 2016 tweemaal was gebeurd.

‘Toen het islamitische strafwetboek werd geratificeerd, werd in de media door justitiële autoriteiten breed uitgemeten dat er geen jeugdige delinquenten meer terechtgesteld zouden worden,’ zei Sotoudeh. ‘We zien echter dat er steeds van deze terechtstellingen worden uitgevoerd.’

Volgens het Internationale Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten (ICCPR) en het Verdrag inzake de Rechten van het Kind is het verboden om iemand onder de achttien terecht te stellen wegens een misdaad. Iran heeft zich aangesloten bij beide verdragen, maar behoort nog steeds tot een handvol landen waarin kinderen ter dood worden gebracht.