29 Augustus 2018-ZEIT ONLINE: “Steeds meer Iraniërs keren zich tegen het systeem, niet alleen tegen de verplichte hoofddoek, maar ook tegen de incompetentie van de politieke leiding, de ongebreidelde corruptie en de overweldigende werkeloosheid. Om de als maar voortdurende protesten in de greep te krijgen richten justitie, politie en staatsveiligheid hun pijlen steeds meer op de kleine groep van advocaten, die mensen juridisch bijstaan, die zich verzetten tegen de theocratie.”

De bekende Iraanse advocate Nasrin Sotoudeh (foto) zit sinds 13 Juni in de Evin-gevangenis in Teheran. Volgens berichten werd zij aangeklaagd op grond van o.a. haar werk voor een Iranese vereniging, die pleit voor de afschaffing van de dood straf. De detentie van Nasrin Sotoudeh maakt deel uit van een aangescherpte jacht van het regime op advocaten die zich inzetten voor de handhaving van de mensenrechten in Iran.

Een artikel in ZEIT ONLINE van 25 Augustus 2018 gaat over de vervolging van advocaten in Iran. Daarin staat: o.a.:

Iran: In de gevangenis terwijl zij anderen moeten verdedigen

Het Iraanse regime richt zich nu op advocaten die voorvechters van vrouwenrechten, critici van het regime en demonstranten helpen. Nasrin Sotoudeh is niet de enige die nu vast zit.

In februari had ze nog demonstrerende vrouwen voor de rechtbank verdedigd,  nu zit Nasrin Sotoudeh zelf in de gevangenis. Politie in burgerkleding drong de woning in Teheran van de prominente advocaat binnen en voerde de 55-jarige af. Sotoudeh was, zo verklaarden agenten de arrestatie voor de familie, bij verstek  door een revolutionair gerechtshof tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld. Tot aan deze arrestatie, – in de geest van George Orwell -, hadden noch de juriste, noch haar man Reza Khandan, die het hele voorval op Facebook zette, het geringste vermoeden van dit proces, waarin zij zogenaamd schuldig was bevonden aan spionage. Na een paar dagen verschenen er weer drie bewapende agenten van de geheime dienst voor de deur van de gearresteerde. Ze haalden alles overhoop en namen tenslotte als “bewijs” een paar haarspelden mee, die bedrukt waren met het opschrift “Ik ben tegen de verplichte sluier”.

Het bijstaan van verdedigers van vrouwenrechten, critici van het regime en demonstranten hoort nu bij één van de riskantste zaken die men in de Islamitische republiek kan doen. Want steeds meer Iraniërs keren zich tegen het systeem, niet alleen tegen de verplichte hoofddoek, maar ook tegen de incompetentie van de politici, de ongebreidelde corruptie en de grote werkeloosheid. Om de als maar voortdurende protesten in de greep te krijgen richten justitie, politie en staatsveiligheid hun pijlen steeds meer richten op de kleine groep van advocaten, die mensen, die zich verzetten tegen de theocratie, juridisch bijstaan. Tientallen van hen zitten ondertussen in de gevangenis, worden met processen bedreigd en kunnen geen nieuwe opdrachten meer aannemen. De hardliners storen zich het meest aan het Centrum voor de verdediging van de Mensenrechten (DHRC), dat in 2006 door de Nobelprijswinnares Shirin Ebadi mede werd opgericht en waartoe ook Nasrin Sotoudeh behoort.

De mensenrechtenadvocate, die  in haar armoedige kantoor in Teheran een poster van Nelson Mandela heeft hangen, kent de Iraanse gevangeniswereld maar al te goed. In 2011 werd ze voor de eerste keer tot elf jaar gevangenisstraf veroordeeld, omdat zij demonstranten van de “Groene Beweging’ verdedigde. In 2012 verleende het Europese parlement haar de Sacharov-prijs, in 2013 kwam ze vrij. 60 parlementsleden protesteerden afgelopen week, in een open brief, aan president  Hassan Rohani tegen dit nieuwe willekeurige optreden tegen haar.

In de isoleercellen moeten ze op de vloer slapen

Nasrin Sotoudeh zit in afdeling 209 voor politieke gevangenen van de beruchte Evin-gevangenis, deze afdeling hoort onder het ministerie van de geheime dienst. De isoleercellen zijn heel erg klein, er zijn geen bedden of matrassen. De gevangenen krijgen twee lakens en moeten op de stenen vloer slapen. Als ze naar het toilet moeten, aan het eind van de cellengang, worden hun ogen geblindeerd. De toiletruimte is, zoals vroegere gevangenen meldden, bekleed met plakkaten van de Ayatollahs Khomeini en zijn opvolger Ali Khamenei .

Haar collega Mohammad Najafi zit al sinds januari in de gevangenis. Justitie beschuldigt hem van het vragen bij een politiepost om openheid van zaken over de gewelddadige dood van een twee-en-twintigjarige demonstrant, die volgens de officiële lezing zelfmoord heeft gepleegd.

De bekende jurist Abdolfattah Soltani, een langjarige medestrijder van Shirin Ebadi en drager van de Neurenberger Mensenrechtenprijs, heeft al zeven jaar gevangenis achter de rug. Soltani werd onlangs getroffen door een andere slag van het lot toen zijn 27-jarige dochter aan hartfalen overleed. De pijnigers van staatswege stonden de vader toe de begrafenis van zijn dochter bij te wonen. Op de videobeelden van de rouwplechtigheid zien we een gebroken en uitgemergelde man, die nog zes jaar in de isoleercel voor zich heeft.

“Verspreiding van propaganda tegen het systeem”

Zijn collega Hadi Esmaeilzadeh, die in 2014 toto 4 jaar cel werd veroordeeld, stierf in 2016 in zijn cel aan een hartinfarct. “Ik zal deze  geweldige man nooit vergeten, hij heeft ons altijd standvastig verdedigd, niettegenstaande het gerecht hem aanspoorde tot het tegenovergestelde “, herinnert zich een van zijn cliënten.

Narges Mohammadi, adjunct-directeur van DHRC-Mensenrechtencentrum, werd in 2016 wegens “Oprichting van een verboden vereniging” en “Verspreiden van propaganda tegen het systeem ” tot 16 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Ze is gedurende haar gevangenschap ernstig ziek geworden. Haar elfjarige tweeling woont in ballingschap in Frankrijk bij hun vader Taghi Rahmani, een politiek activist, die 14 jaar in Iraanse gevangenissen doorbracht. De autoriteiten weigeren de 46-jarige moeder praktisch ieder telefonisch contact met haar kinderen.

Zo spreekt de onlangs gevangen gezette Nasrin Sotoudeh,  zeker ook in de naam van haar medestrijders, als zij in een brief aan haar man over de zin van hun levenslange strijd voor de mensenrechten nadenkt. ” Iedereen piekert natuurlijk over zijn vrijheid als hij in de gevangenis zit ”, schrijft zij.  “Hoewel voor mij mijn vrijheid belangrijk is, nog belangrijker is het feit dat gerechtigheid met voeten wordt getreden en wordt geweigerd”. ” Niets heeft meer belang dan deze honderden jaren gevangenschap, waarmee mijn cliënten en andere vrijheidslievenden  worden opgescheept,  – beschuldigd van misdaden die ze nooit hebben begaan – “.