2 september 2022

Geachte minister-president,

Wij, experts op het gebied van mensenrechten, strafrecht en internationaal recht, zijn diep bezorgd om te horen dat de regering van België van plan is een Iraanse diplomaat vrij te laten die momenteel een gevangenisstraf van 20 jaar uitzit voor een poging om een bomaanslag op een internationale top te plegen. Het vrijlaten van Assadollah Assadi naar Iran zou de bestaande cultuur van straffeloosheid voor Iraanse functionarissen alleen maar aanwakkeren.

Assadi werd door de Belgische justitie veroordeeld als het brein achter de poging tot bomaanslag op de top in Frankrijk in 2018…..

De Belgische justitie sprak over Assadi een definitieve maximumstraf uit en verklaarde dat hij namens de Iraanse staat handelde.

Iraanse functionarissen hebben publiekelijk verklaard dat ze de beslissing van de Brusselse rechtbank niet erkennen. Op 11 maart 2022 ondertekende België stilletjes een verdrag1 met Iran dat toestaat dat personen die op het grondgebied van een van beide partijen zijn veroordeeld, worden overgebracht naar het grondgebied van de andere partij.

Assadi toestaan om de rest van zijn 20-jarige straf uit te zitten in Iran, de staat die verantwoordelijk was voor de poging tot terroristische bomaanslag, zou een aanfluiting zijn van de rechtsstaat en verdere straffeloosheid bevorderen voor de Iraanse regering en haar functionarissen die betrokken zijn bij terrorisme en misdaden tegen de menselijkheid.2

Het meest verontrustend is dat artikel 13 van het verdrag dat met Iran is ondertekend, stelt: “Elke partij kan gratie, amnestie of omzetting van de straf verlenen in overeenstemming met haar grondwet of andere wetten.”

Dat artikel zou de Iraanse regering effectief in staat stellen om Assadi gratie te verlenen op het moment dat hij in Iran aankomt.

Het overbrengen van Assadi naar Iran zou hem effectief bevrijden van het uitzitten van zijn straf en zou een gevaarlijk precedent scheppen en de rechtsstaat in Europa ernstig verzwakken. Het zou meer Iraans terrorisme op EU-grondgebied aanmoedigen en Iraanse functionarissen geruststellen dat zij de verantwoordelijkheid voor grote internationale misdaden kunnen ontlopen. België zou in dit opzicht een zware verantwoordelijkheid dragen.

Belgische en internationale juridische experts en mensenrechtengroeperingen hebben al gewaarschuwd dat het Verdrag van België met Iran wordt gebruikt om straffeloosheid te verlenen aan overheidsfunctionarissen en agenten die verantwoordelijk zijn voor ernstige mensenrechtenschendingen en misdaden onder internationaal recht.

Na een klacht ingediend door de NCRI en verschillende internationale hoogwaardigheidsbekleders, die de potentiële slachtoffers waren van het terroristische complot, heeft het Brusselse Hof van Beroep een tijdelijke uitspraak gedaan die de overdracht van Assadi aan Iran blokkeert.

Resolutie 1373 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, die werd aangenomen na de terroristische aanslagen van 9/11 en die bindend is voor alle VN-lidstaten, besluit dat alle staten: “Ervoor zorgen dat elke persoon die deelneemt aan de financiering, planning, voorbereiding of het plegen van terroristische daden of aan het ondersteunen van terroristische daden, voor de rechter wordt gebracht en ervoor zorgen dat, naast alle andere maatregelen tegen hen, dergelijke terroristische daden in nationale wet- en regelgeving worden vastgelegd als ernstige strafbare feiten en dat de straf naar behoren de ernst van dergelijke terroristische daden weerspiegelt.” (S/RES/1373, 28 september 2001).

Wij herinneren u er met respect aan dat artikel 25 van het VN-Handvest specifiek bepaalt: “De leden van de Verenigde Naties komen overeen de besluiten van de Veiligheidsraad te aanvaarden en uit te voeren in overeenstemming met dit Handvest.”

Bovendien bepaalt artikel 103 van het VN-Handvest: “In geval van strijdigheid tussen de verplichtingen van de leden van de Verenigde Naties uit hoofde van dit Handvest en hun verplichtingen uit hoofde van enige andere internationale overeenkomst, prevaleren hun verplichtingen uit hoofde van dit Handvest.”

Iran is momenteel bezig met gijzelingsdiplomatie. Het heeft de afgelopen tijd een aantal Europese burgers of mensen met dubbele nationaliteit op valse beschuldigingen gearresteerd. Dienovereenkomstig hebben staatsmedia duidelijk verklaard dat deze personen alleen zouden worden vrijgelaten als Assadi wordt vrijgelaten naar Iran. Een milde aanpak in dit opzicht zou de rechtsstaat in Europa ondermijnen en zou ook kunnen leiden tot meer terreurdaden.

We dringen er bij de Regering van België sterk op aan om zich te verzetten tegen de gijzelingsdiplomatietactieken van Iran. In plaats van te helpen de straffeloosheid in Iran te bevorderen door een veroordeelde terrorist vrij te laten, zou de Belgische regering ondubbelzinnig moeten verklaren dat Assadollah Assadi niet zal worden vrijgelaten naar Iran en de rest van zijn straf in België moet uitzitten.

Met vriendelijke groet,

ONDERTEKEND:

Prof. Eric David – (België)
Voormalig lid van de aan de VN gelieerde International Humanitarian Fact-Finding Commission (2006-2016)
Emeritus hoogleraar internationaal publiekrecht, Université Libre de Bruxelles
Tahar Boumedra – (Verenigd Koninkrijk)
Justice for the Victims of the 1988 Massacre in Iran (JVMI)
Voormalig hoofd van het UNAMI-mensenrechtenbureau en vertegenwoordiger van de HCHR in Irak
Rechter Baroness Christine Van den Wyngaert – (België)
Speciaal adviseur van de aanklager van het ICC (2021-heden)
Rechter, Kosovo Specialist Chambers (KSC) (2017-heden)
Rechter Internationaal Strafhof (2009-2018)
Ad hoc rechter, Internationaal Gerechtshof (ICJ) (2000-2002)
Rechter internationaal straftribunaal van de VN voor het voormalige Joegoslavië (2003-2009)
Thomas Hammarberg – (Zweden)
Commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa (2006-2012)
Secretaris-generaal van het in Stockholm gevestigde Olof Palme International Center (2002-2005)
Ambassadeur van de Zweedse regering voor humanitaire zaken (1994-2002)
Secretaris-generaal van de NGO “Save the Children Sweden” (1986-1992)
Secretaris-generaal van Amnesty International (1980-1986)
Vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de VN voor de mensenrechten in Cambodja (1996-2000)
Anne Ramberg – (Zweden)
Co-voorzitter van het Human Rights Institute (IBAHRI) van de International Bar Association
Ad hoc rechter, Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)
Bestuurslid bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA)
Voorzitter, bestuur van de Universiteit van Uppsala
Voormalig secretaris-generaal van de Zweedse orde van advocaten
Prof. Pierre d’Argent – (België)
Professor, Faculteit Rechten van de Universiteit van Leuven
Lid van het Instituut voor Internationaal Recht (IIL)
Lid, Balie van Brussel
Voorzitter van de Europese Vereniging voor Internationaal Recht (ESIL)
Eerste secretaris van het Internationaal Gerechtshof (2009-2011)
Amb. Hans Corell – (Zweden)
Voormalig rechter in hoger beroep
Voormalig ondersecretaris-generaal voor juridische zaken en juridisch adviseur van de Verenigde Naties (1994-2004)
Voormalig covoorzitter van de Raad van het Mensenrechteninstituut van de International Bar Association
Ad Melkert – (Nederland)
Voormalig speciaal vertegenwoordiger voor Irak van de secretaris-generaal van de VN en hoofd van de UN Assistance Mission for Iraq (UNAMI)
Voormalig VN-ondersecretaris-generaal en Associate Administrator van het UN Development Programme (UNDP)
Prof. Sir Geoffrey Nice QC – (Verenigd Koninkrijk)
Hoofdaanklager bij het proces tegen Slobodan Milošević in Den Haag
Vervolgde de zaak van de Bosnisch-Kroaat Dario Kordić bij het Internationaal Straftribunaal van de VN voor het voormalige Joegoslavië (ICTY), vervolgde Goran Jelisić met succes bij het ICTY
Prof. Andrzej Rzepliński – (Polen)
Voorzitter van het Constitutioneel Hof in Polen (2010-2016)
Lid van de Internationale Helsinki Federatie voor mensenrechten (1994-2004)
Lid van het VN-Comité voor economische, sociale en culturele rechten (2004-2008)
Lid van de adviesraad van het Comité voor de Rechten van de Mens in Noord-Korea (2013-heden)
Gulnara Shahinian – (Armenië)
Voormalig speciale VN-rapporteur voor hedendaagse vormen van slavernij, inclusief de oorzaken en gevolgen ervan (2008-2014)
Sonja Biserko – (Servië)
Voormalig lid van de VN-onderzoekscommissie voor mensenrechtenschendingen in Noord-Korea (DVK)
Oprichter en voorzitter van het Helsinki Committee for Human Rights in Servië
Prof. Josef Azizi – (Oostenrijk)
Voormalig rechter, Gerecht van de Europese Unie (1995-2013)
Prof. Valeriu M. Ciucă – (Romenië)
Voormalig rechter, Gerecht van de Europese Unie (2007-2010)
Amb. François Zimeray – (Frankrijk)
Franse mensenrechtenambassadeur in het algemeen (2008-2013)
Lid Europees Parlement (1999-2004)
Ambassadeur in het Koninkrijk Denemarken (2013-2018)
William Bourdon – (Frankrijk)
Internationaal mensenrechtenadvocaat
Oprichter van SHERPA
Voorzitter van PPLAAF
Amb. Ken Blackwell – (Verenigde Staten)
Voormalig Amerikaans ambassadeur bij de VN-Commissie voor de rechten van de mens
Dr. Juan E. Garcés – (Spanje)
Spaanse advocaat en voormalig adviseur van de Chileense president Salvador Allende
Winnaar van de Right Livelihood Award 1999 (Zweden)
Directeur van “Garcés y Prada Abogados”, Madrid
Voorzitter van de Spaanse Stichting “President Allende”
John Baird – (Canada)
Voormalig minister van Buitenlandse Zaken van Canada
Frej Fenniche – (Zwitserland)
Voormalig hoofd van de afdeling Azië, De Stille Oceaan, het Midden-Oosten en Noord-Afrika (APMENAB) bij het VN-bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, gevestigd in Genève (2015-2017)
MENA Regionale Vertegenwoordiger van No Peace Without Justice
Eric Sottas – (Zwitserland)
Oprichter en voormalig secretaris-generaal van organisatie Mondiale Contre la Torture – Wereldorganisatie tegen Foltering (OMCT)
Lord Alton of Liverpool – (Verenigd Koninkrijk)
Lid van het Hogerhuis
Patrick Kennedy – (Verenigde Staten)
Voormalig lid van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden
Charles A. Adeogun-Phillips – (Verenigd Koninkrijk & Nigeria)
Voormalig hoofdaanklager in 12 precedentstellende genocideprocessen voor het Internationaal Straftribunaal van de VN voor Rwanda tussen 1998 en 2010
Lid van de lijst van raadslieden van het Internationaal Strafhof (ICC)
Medewerker International Criminal Investigations: Law and Practice, 2017
Ingrid Betancourt – (Colombia)
Voormalig senator en presidentskandidaat
Ezechia Paolo Reale – (Italië)
Secretaris-generaal van het Siracusa International Institute for Criminal Justice and Human Rights
Lid van de lijst van raadslieden voor het Internationaal Strafhof (ICC)
Prof. Laurence Burgorgue-Larsen – (Frankrijk)
Voormalig president van het Constitutioneel Hof van Andorra (2014-2016)
Professor in de rechten aan de Sorbonne Law School (Universite de Paris 1)
Prof. René Provost – (Canada)
Hoogleraar rechten, McGill University
Stichtend directeur van het McGill Centre for Human Rights and Legal Pluralism (2005-2010) Fellow van de Pierre Elliot Trudeau Foundation
Toby Cadman – (Verenigd Koninkrijk)
Mede-oprichter van Guernica 37 International Justice Chambers

Medeondertekenaars academische instellingen en NGO’s:
Justice for the Victims of the 1988 Massacre in Iran (JVMI) – (Verenigd Koninkrijk)

 

 

Kopie aan:

  • Vincent Van Quickenborne, vicepremier en minister van Justitie en de Noordzee
  • Hadja Lahbib, minister van Buitenlandse Zaken
  • Josep Borrell, hoge vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid

Justice for Victims of 1988 Massacre in Iran
W: www.iran1988.org | T: +44 (0) 208 123 6200 | E: [email protected]
Het JVMI is een non-profit centrum voor onderzoek en documentatie in Londen dat internationaal opereert
Adviesraad: Prof Lord Alton van Liverpool • Ingrid Betancourt • Sir Geoffrey Bindman QC • William Bourdon •
Prof. Bill Bowring • Kirsty Brimelow QC • Dr. Juán E. Garcés • Rama Yade (voormalig Frans minister van Mensenrechten)

  1. http://www.lachambre.be/FLWB/PDF/55/2784/55K2784001.pdf
  2. Zie de uitspraak van het EHRM over Makuchyan en Minasyan tegen Azerbeidzjan en Hongarije
  3. https://www.lesoir.be/452530/article/2022-07-05/terrorisme-la-belgique-doit-renoncer-signer-un-traite-scandaleux-avec-liran
  4. https://www.amnesty.org/en/documents/mde13/5813/2022/en/